Тілеулес Ишан кесенесі (Арал ауданы)
Тілеулес Ишан кесенесі (Арал ауданы) — ХІХ ғасырға жататын архитектуралық ескерткіштердің бірі. Қызылжар ауылынан (бұрынғы Райым кеңшары) шығысқа қарай 5 шақырым жерде, қам кесектерден тұрғызылған жерлеу қоршауларынан тұратын қорымның шығыс бөлігінде орналасқан.
Кесене сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ескерткіш тікбұрышты қам кесектерден тұрғызылған, жоспарындағы аумақтық -9,75×10,74 м, сақталған биіктігі -7,0 м.
Кесене екі камералы, біреуі-кіреберіс, екіншісі-жерлеу камерасы. Екі камера да призмалық корпусқа енгізілген.
Кіреберіс камера[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кіреберіс камера жоспарында тікбұрышты , аркалы болып келген кіреберіс ойығы оңтүстік-шығыс қабырғада орналасқан, ал оған қарама-қарсы қабырғада жарық түсетін ойық бар. Камера қаландылардан шығарылған күмбезбен жабылған. Оның солтүстік-шығыс қабырғасында жерлеу камерасына кіретін ойық орналасқан.
Жерлеу камерасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шаршы пішінді болып келген жерлеу камерасы дөңгелек күмбез асты барабанында тұрған күмбезбен жабылған. Камераның шаршы негізінен күмбез шеңберіне өту камера бұрыштарынан шығарылған қаландылар арқылы іске асырылған. Күмбездің негізіне дейін сыланған , камерада қам кесектерден тұрғызылған екі сағана бар.
Ескерткіш атмосфералық құбылыстардың әрекетінен қатты бүлінген, күмбезінің жоғарғы бөлігі құлаған, қабырғаларында терең жарықшалар бар. [1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақстан Республикасының тарихи және мәдени ескерткіштерінің жинағы; Қызылорда облысы,Алматы, Аруна баспасы , 2011