Түйнекөлі
| Түйнекөлі | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 B. yagara
| ||||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Үлгілік түрі | ||||||||||||||||
| Bolboschoenus maritimus [2] | ||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Синонимдері | ||||||||||||||||
|
Түйнекөлі немесе Түйнекөлең[4] (лат. Bolboschoenus) – қияқөлеңдер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер тегі.
Таралуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дүниениежүзінде кең таралған, тек қана солтүстік суық аймақтарда өспейді. 2013 жылдың жағдайында текте 15 түрі белгілі.
Қазақстанның барлық жазық өңірлеріне тараған 3 түрі бар. Соның ішінде ең жиі кездесетіні – Теңіз түйнекөлігі (лат. В. marіtіmus). Ылғалды шабындықтарда, су бөгендерінің, жылғалардың және арықтардың жағалауларында, негізінен тұзды топырақты жерде өседі. Биіктігі 50 – 80 см. Төсемелі тамырларының ұшында шар тәрізді түйнектері болады. Сабағы үш қырлы. Жапырағы ұзынша, жалпақ. Гүлі қосжынысты, дара масақтан құралған шашақ гүлшоғырынан тұрады. Маусым – қыркүйек айларында гүлдеп, жеміс салады. Жемісі – үш қырлы жаңғақша. Теңіз Түйнекөлінің түйнегінде крахмал көп болады, оны ұн алуда пайдаланады. Жұғымды мал азығы.
Түрлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Bolboschoenus caldwellii, (V.J.Cook) Soják
- Bolboschoenus capensis, (Burm.f.) Holub
- Bolboschoenus fluviatilis, (Torr.) Soják
- Bolboschoenus glaucus, (Lam.) S.G.Sm.
- Bolboschoenus grandispicus, (Steud.) Lewej. et Lobin
- Bolboschoenus laticarpus, Marhold, Hroudová, Ducháček et Zákr.
- Bolboschoenus maritimus, (L.) Palla
- Bolboschoenus medianus, (V.J.Cook.) Soják
- Bolboschoenus nobilis, (Ridl.) Goetgh. et D.A.Simpson
- Bolboschoenus novae-angliae, (Britton) S.G.Sm.
- Bolboschoenus planiculmis, (F.Schmidt) T.V.Egorova
- Bolboschoenus robustus, (Pursh) Soják
- Bolboschoenus schmidii, (Raymond) Holub
- Bolboschoenus stagnicola, (Raymond) Soják
- Bolboschoenus yagara|aut=(Ohwi) Y.C.Yang et M.Zhan
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Palla's treatment of Ascherson's Scirpus sect. Bolboschoenus, which he ranked as the genus Bolboschoenus, was published in Synopsis der Deutschen und Schweizer Flora, enthaltend die genauer bekannten phanerogamischen gewächse, so wie die cryptogamischen gefäss-pflanzen, welche in Deutschland, der Schweiz, in Preussen und Istrien wild wachsen, Edition 3. 2531. 1905. Hallier & Brand, Leipzig. Plant Name Details for Genus Bolboschoenus. IPNI. Тексерілді, 8 тамыз 2010.
- ↑ a b Name - Bolboschoenus (Asch.) Palla. Tropicos. Saint Louis, Missouri: Missouri Botanical Garden. Тексерілді, 8 тамыз 2010.
- ↑ GRIN Species in GRIN for genus Bolboschoenus. Taxonomy for Plants. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland: USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Тексерілді, 8 тамыз 2010.
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |