Увс аймағы
| |||||
 | |||||
| Құрылу | 1931 | ||||
| Елордасы | Улаангом | ||||
| Аумағы | 69,585 км² | ||||
| Жұрты • Барлығы (2009) • Жұрт тығыздығы |
90,037 1.29/км² | ||||
| Телефон белгілемесі | +976 (0)145 | ||||
| Автомобилдік нөмірлер | УВА | ||||
| ISO 3166-2 | MN-046 | ||||
| Веб сайт | www.uvs-aimag.mn | ||||
Увс аймағы (моңғ. Увс аймаг) Моңғолияның батысында орналасқан. 1931 жылы орнаған. Увс аймағы шырғанақы мен әлемге әйгілі. Бұл аймақта бірнеше ұлт өкілдері тату тәтті тұруда.
Географиясы[өңдеу]
Увс аймағы Моңғолияның батысында Ханхөхий, Хархираа, Түргэн таулары Увс көлі маныңдағы шөлейт жерлерде орналасқан. Ең биік тауы 4116 м биік Хархираа тауы. Аймақтың солтүстігінде Ресеймен (Тува республикасы). оңтүстік батысында Баян-Өлгей аймағымен, Ховда аймағымен, шығысында Завхан аймағымен шекараласып жатады.
Увс аймақ териториясында Тэс өзені, Нарийн өзені, Завхан өзені, Ховд өзені ағады, Увс көлі, Хяргас нуур көлі, Үүрэг нуур көлі, Ачит нуур көлі бар. Аймгийн нутгийн ихэнх хэсэгт хээрийн цайвар хүрэн хөрс, уулархаг нутгаар уулын нугын талийн ба хар шороон хөрстэй, нуурын хсггор хөндий газраар намгархаг элсэрхэг хөрстэй, уулархаг нутгаараа ой хөвч, тагийн ургамалтай, нууруудын хотгороор говийн ургамал ургана. Мөн ой хөвчийн буга зэрэг амьтнаас эхлээд говийн хар сүүлт гэхчилэн ан амьтан элбэгтэй.
Халқы[өңдеу]
Увс аймағының халқының көбін батысмоңғол тайпаларының үлесінде — баяттар, дөрбөттер және хотондар (70 %) . Қалғандары — халха моңғолдар, тувалар және қазақтар. Қазақтар көбіне қазақ көп тұратын Баян-Өлгей аймығына шекаралас жерлерде және аймақ орталығы Улаангом қаласында тұрады.
Сумдары[өңдеу]
Экономикасы[өңдеу]
Халықтың негізгі шаруашылығы мал шаруашылығы және егін егіу. Егін шаруашылықтары аймақтың оңтүстік батыс бөлігінде орналасқан. Аймақ орталығы Улаангомда құрлыс материалдар комбинаты, азықтүлік комбинаты жұмыс істейді. Ресейге Давст сумындағы Боршоо, Тэс сумындағы Тэс боомт бақылау пунктері арқылы қатынайды. Нүүрст хотгор, Хар Тарвагатай кең орындарында тас көмір қазылады. Увс көлінде табиғи тұзды үлкен кеңдерң бар.
1993 жылы Батыс Моңғолия электржелісінің "Хандагайты-Улангом" бөлігі арқылы Ресейдің Сібір БЭЖ-не қосылған. Кәзіргі таңда бұл электржелісін сумындаға жеткізу жұмыстары жүрілуде. Қазақстанның Өскемен қаласы және ел астанасы Ұлаанбаатар қаласына үнемі ұшақ қатынауда. Аймақ көлемінде ұялы байланыстын GSM стандартына сай Mobicom, G-mobil CDMA стандартына сай Unitel, Skytel операторлары бар.
