Мазмұнға өту

Узумчиндер

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Үзімшіндер
үзэмчин
Бүкіл халықтың саны

5 600

Ең көп таралған аймақтар
 Қытай

3 000

 Моңғолия

2 577

Тілдері

моңғол тілі

Діні

буддизм

Үзімшіндер — шағын моңғол халықтарының бірі. 2010 жылғы халық санағы бойынша.[1] Моңғолияда (негізінен Дорнод аймағында) 2577 адамды құрады, бірақ олардың көпшілігі Қытайда (Ішкі Моңғолия автономиялық ауданы) тұрады (3 мың адам).[2]

Этнонимі толық зерттелмеген, топонимиялық шығу тегі болуы мүмкін – Үзімшіндердің аңыздарында кездесетін Үземиін-Уул тауының атынан шыққан. Тарихи тұрғыдан екі топ белгілі: батыс (Баруун-Үзімшін) және шығыс (Зуун-Үзімшін).[3]

Тілі моңғол тілінің диалектісі. Жастар моңғол мектептеріне барғандықтан, барлық сабақтар моңғол тілінде жүргізілетіндіктен, ол жойылып кетудің алдында тұр.[4]

Дінге сенушілердің діни байланысы: буддистер.[5]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үзімшіндердің материалдық және рухани мәдениетінде бірқатар архаикалық белгілер сақталған (атап айтқанда, жәдігерлерді сақтайтын көне моңғол киіз үйі). Қазіргі Үзімшіндер өздерінің этникалық ерекшелігін жоғалтты деуге болады, Моңғолияда олар халхалармен сіңісіп кетті.[6]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Үзімшін сөзінің мағынасы. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
  2. Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
  3. Әлем халықтары/Узумчиндер. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
  4. Узумчиндер. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
  5. Узумчиндер. Тексерілді, 3 желтоқсан 2024.
  6. В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 566. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.