Фадак

Фадак - егістікке лайық жазық дала, Хиджаздың солтүстік жағында, Хайбардан онша алыс емес, ал Мединеден екі-үш күндік жол. Фадактың тұрғындары, негізінен, яһудилер, олар көбінесе дәнді дақылдар және құрма ағаштарын өсірумен шұғылданады. Ислам діні алғаш тарай бастаған кездерде, Фадак жерінен түсетін өнімдер туралы Мұхаммед Пайғамбар (с.а.у.) өзінің арнайы шешімдерін қабылдаған. Мұхаммед 627 жылы Фадак тұрғындарының Хайбарға әскери көмек көрсететінін естіп, Әлиді басшы етіп, шағын әскери топ жібереді. Арнайы жіберілген мұсылман әскерлері жай шапқыншылық жасаумен шектеледі. Келесі жылы мұсылмандар, Хайбарды жаулап алғаннан кейін, Фадак яһудилері Мұхаммедтің (с.а.у.) жіберген адамы Мухаййишей б. Масуд әл-Ансаримен жүргізген келіссөзінде Фадак даласы үшін қолдарындағы бар мүліктерін алып, өздерін тыныш қалдыруын сұрайды. Олар осылайша Мұхаммедпен (с.а.у.) жасасқан бітім шарты бойынша Фадак егістік жерінен өндірілетін өнімнің тең жартысын өздеріне қалдыратын болды, ал екінші жартысын Мұхаммедке (с.а.у.) төлеп тұратын болды. Бірақ Пайғамбар (с.а.у.) бұл өнімдердің барлығын қоғам қажетіне (жетімдер мен дәруіштерге, кедей-кепшіктерге, соның ішінде хашим руының жатақтарына) жарататынын айта келіп, қажет болса өзіне де, отбасы мен туған-туыстарына да пайдаланатынын ескертті. Мұхаммед Пайғамбар (с.а.у.) өлгеннен кейін, оның қызы Фатима Фадак жерінің өнімдеріне өзінің мұрагерлік тиесілігін талап етті. Халиф Әбу Бәкір бұл талапқа қарсылық көрсетіп, айтар дәлелі үшін Мұхаммедтің (с.а.у.) өсиетінде көрсетілгендей, оның мұрагерлерінің болмайтыны, барлық мүлік қоғам игілігі (садақа) екенін ескертті. Алайда, Фатиманың талаптары орындалмағанымен фадак жерінің дауы 200 жылға созынды. Осының өзі алғашқы мұсылман қоғамында - жеке және қоғамдық меншіктердің болғанын дәлелдейді.