Фессалия

Фессалия (гр. Θεσσαλία) — Эгей теңізінің жағалауындағы Элладаның солтүстік-шағысында орналасқан тарихи аймақ. Солтүстіктен оңтүстікке қарай созылатын Пинд тауы солтүстік Грецияны шығыс және батысқа бөліп жатады. Фессалия Пиньос өзенінің бойындағы аумақтың құнарлы әрі ірі шығыс бөлігін алып жатыр. Фессалияның батысында, Пинд тауының арғы жағында Эпир орналасқан. Фессалияның шеарасының солтүстігінде ежелгі гректер арасында Құдайлардың мекендейтін жери ретінде белгілі болған Олимп тау бар. Олимптің арғы жағында, Фессалияның солтүстігінде – Македония. Фессалия оңтүстікте орналасқан, Орталық Грекияның көптеген жерлері мен елдері орналасқан Отрис тауларымен шектелген. Теңіз жолдарында орналасқан Фессалияның орналасуы тиімсіз әрі тұрғылықты адамдар жерді қолданудан жақсылардың бірі емес. Бірақ Фессалияның әдемі жері Грекиядағы мал шаруышылығы мен егінмен айналысу үшін қолайлы жерлердің бірі саналады. Фессалияның құрамына мына облыстар кіреді: Гестиотида, Пеласгия, Фессалиотида, Фтиотида. Тарихта айтылғандай мына облыстар да оның құрамында болған: Магнесия — оңтүстік-шығыста, Долопия — оңтүстік-батыста, Эта және Мелида — оңтүстікте.

Фессалия рулық тайпалардың арғы атасы саналды. Грекиялық аңыз Девкалионда айтылғандай, Прометейдің ұлы және мәңгі өмір сүретін алғашқы адам бүкіләлемдік тасқында өзінің Құдайға сыйынуының арқасында аман қалған. Оның ұлы Эллин барлық гректердің әкесі болған, ал Эллиннің ұлы және Девкалионның немересі Эол кейіннен Фессалия аталып кеткен сол аймақта патша болды және сол жерде тұратын адамдарды эолийлықтар деп атады.

«Деимахтың ұлы Энаретке үйленіп, ол жеті ұлды өмірге әкелді — Кретей, Сизиф, Афамант, Салмоней, Деион, Магнет, Периер және бес қыз — Канака, Алкиона, Пейсидика, Калика, Перимеда».

                                                                            — Аполлодор, Аңыздық кітапхана, I 7, 3.

Эолдың балаларының ішінде Кретей әкесінің жолын қуып және Фессалияның оңтүстік-шығысындағы Пелион тауы мен Пагасия шығанағының арасында орналасқан Иолк қаласының негізін қалады. Қалған балалары Фесслаиядан көшіп, басқа аймақтарғы тарап кетті. Сисиф сол кездерде Эфира аталған Кориифті құрды. Афамант Беотияда патшалық етсе, Деион — Фокидада. Салмоней басында Фессалияда тұрады, кейін Элидада Салмона қаласын құрды. Периер Мессенияны басқарды. Магнет Сериф аралдарында өмір сүрді. Эолдың немересі, Эндимион, Каликаның ұлы және Аэтлия Элиданы мекен етті.

Кретей Салмонейдің қызын өз қолына алды, кейіннен Тиро оған үйленді және екі баланы дүниеге әкелді: Амифаон және фессалиялық қала Фераның негізі қалаушы Ферет. Аныз Эол мен Кретейді Фессалияның патшалары деп атағанымен, олардың билік етуі ең тез дамушы қаламен ғана шектелді. Фессальдық облыс Фтия аңыздарда атақты мифтік батыр Илиада Ахиллестің жері ретінде берілген. Трояға аттанған грекиялық қатарларды санақтау кезінде Фессалияаталмайды, оның орнына жеке қалалар немес көрші аймақтар санақталады. Сол кездері Фессалияны ешкім жеке терретория деп қарастырмағаны бұған себеп болуы мүмкін деп болжанған.

Фессалияның ежелгі тұрғындары — пеласгтар. Б.з.б 1240 жылы фессалдар, эолийлық диалектте сөйлейтін халық Эпирдан шығысқа – Фессалияға қоныс аударды. Мифтік дәстүр Фессалдың — осы елге ат берген батыр-эпонимнің барын растайды. Бірақ әр аңызда бұл батырдың өмірі әрқалай көрсетіледі: бір нұсқасында ол Ясон мен Медеидің ұлы болған, ал басқасында— Гемонның (және Зевстің немересі), тығы біреуінде — Гераклдың ұлы, ал елге ат берген оның өзі емес, троя соғысынан кейін пелагстар елін жаулап алған оның ұлы.

Фессалия аристократтық басқару жүйесін қолдайтын ел болды. Билік ірі жер иеленушілерде болды, ал оларды жерлерінде пенесттер тыным таппай еңбек етті. Қазіргі кезде Фессалия — ірі ауыл шаруашылығымен айналысатын Грекиядағы елді мекен. Оның ірі қалалары: Лариса, Волос және жанында жартастық атықты әдемі Метеордың монастырьлары орналасқан Трикала. 2011 жылдағы санақ бойынша ондағы халық саны 732762 болған. Ал тығыздығы 52,2 адам./км² . Жер ауданы 14 037 км²