Физикалық химия
Физикалық химия зат құрылысының заңдылығын, химиялық жүйедегі тепе-тендікті, тепе-тендіктегі бір күйден екінші күйге ауысу мүмкіндігін көрсететін заңдылықты және химиялық түрлену құбылысын зерттейді.
Физикалық химия бірнеше тарауға бөлінеді:
• Зат құрылысы;
• Химиялық термодинамика;
• Ерітінділер;
• Физика-химиялық анализ;
• Электр химиясы;
• Катализ және химиялық кинетика.
Физикалық химия пәнінің химия өнеркәсібі мен ғылыми зерттеу саласындағы мамандар химиктер, химик-технологтар даярлауда алар орыны ерекше. Атап айтқанда:
- аталған пән студенттердің бейорганикалық, органикалық және аналитикалық химия салаларынан алған білімдерін тиянақты түрде нақты өзгерістерді құбылысқа қолдана білуге дағдыландырады;
- өндірістегі технологиялық процестердің жүру заңдылықтары физикалық химия ілімі қарастыратын ой-тұжырымдарға негізделеді;
- технологиялық процестердің дамуы мен өзара тәуелділігінің қазіргі тенденциясын, табиғатты химиялық өндірістің зиянды қалдықтарынан қорғау жолдарын, қалтқысыз өндірістер жасау міндеттерін зерттейді;
- химиялық термодинамика мен кинетиканың негізгі заңдарын, гомогендік және гетерогендік тепе-теңдіктерді, электрохимияны, термодинамикалық қасиеттерді зерттеудің эксперименттік әдістерін;
- зерттеудің қазіргі әдістерін (ЯМР-,ЭПР-,ИК-,УК-,КР-спектроскопиялар, оның ішінде лазерлік техника, хроматография, рентгенқұрылымдық талдау бар;
- көпкомпонентті жүйелердегі химиялық тепе-теңдікті сипаттау әдістерін;
- талдаудың әртүрлі әдістерін (тұндыру, бөлу, экстракция, спектроскопия, титриметрия, электрохимия) қажетті талдаудың әдісі мен оны жүргізудің әдістемесін таңдау меодологиясын;
- физико-химиялық есептеу әдістемесін;
- физикалық және химиялық құбылыстардың жүру заңдылықтарын зерттейтін жаратылыстану ілімінің дербес бір бөлігі болып табылады.
Термодинамика
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жылу құбылысы мен оның түрленуін зерттейтін ілімді термодинамика деп атайды. Бұл ілім – жалпы, техникалық және химиялық термодинамика салаларына бөлінеді. Жалпы термодинамика – термодинамика тәсілдерін тұжырымдап, оны фазалық күй өзгерісіне, термоэлектр және магниттік құбылыстарға, сәуле шығару мен дене бетінде орын алатын өзгерістерді зерттеуге арналады. Техникалық термодинамика – жылу мен жұмыстың түрленуін, жылу двигательдері, тоңазытқыш қондырғыларында орын алатын жылу, механикалық және химиялық құбылыстардың өзара байланыс заңдылықтарымен айналысады. Химиялық термодинамика құбылыстардың өту механизмі туралы және заттардың ішкі құрылысы туралы қорытындылар жасамайды. Химиялық термодинамика жүйенің басталуы мен соңғы күйлерінің жағдайын және сыртқы күш әсерлерін білу (температура, қысым т.б.) өте маңызды. Жалпы термодинамика заңдарын химиялық реакция, физика-химиялық құбылыстарға қолдануын қарастырады және химиялық құбылыстарды зерттеуде жалпы термодинамиканың қағидалары мен заңдарын қолданады. Жүйе /система/ - қоршаған ортадан шартты түрде бөлінген жеке денені немесе өзара әрекеттесетін денелер жиыны, яғни зерттеуге тиісті қоршаған ортаның кеңістіктегі бөлігі. Термодинамикалық жүйе – сыртқы қоршаған ортадан ойша бөлініп қарастырылатын, өзара жылу және механикалық әсерлесуде болатын дене не заттар жиыны. Ол жабық, ашық, оқшауланған деп үшке бөлінеді. Ашық – қоршаған ортамен де, затпен де алмасады; жабық – қоршаған ортамен тек қана жылумен алмасады, затпен
алмаспайды; оқшауланған – қоршаған ортамен затпен де жылумен де алмаспайды. Термодинамикалық құбылыс – термодинамикалық параметрлердің ең болмағанда біреуінің өзгеруімен жүретін өзгерістер. Егер параметрдің өзгерісі құбылыстың басталуы мен соңғы күйлеріне байланысты болып және құбылыстың жүру жолына байланыссыз болса, ондай параметрді күй функциясы деп атайды. Күй параметрлері – экстенсивті, интенсивті болып екіге бөлінеді: Экстенсивті параметрлер /шамалар/ - зат мөлшеріне қарайлас /пропорционал/ (көлем, ішкі энергия, энтальпия, жылусыйымдылық) Интенсивті параметрлер /шамалар/ - қарастырылған дененің немесе термодинамикалық жүйенің массасына тәуелсіз шамалар, яғни жүйенің күй функциялары болып табылатын шамалар, оларға температура мен қысым жатады.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]http://magistr.kz/referat/show/2780/65/3(қолжетпейтін сілтеме)