ХVIII ғасырдағы діни көзқарастар
Протестант дiнiн ұстаушы елдерде ғылым мен дiн арасында қайшылық аса көп болмаған. Ал католиктiк елдерде ағартушылар мен шiркеу арасында елеулi келiспеушiлiктер болып тұрды. Францияда көптеген ағартушылар католиктiк шiркеуден қол үзiп, оларды сынға алды.Бұл ағартушылар, яғни құдайды жоққа шығарушы атеистер — дүниенi ешкiм жаратқан жоқ, ол мәңгiлiк және шексiз деп санады. Сонымен бiрге табиғат адамның санасынан тыс және тәуелсiз өмiр сүредi дейтiн ағартушылар материалистер болды. Францияда Поль Гольбах, Жюльен Ламетри, Дени Дидро, Клод Гельвеций сияқты аса iрi атеистер мен материалистер болды. Олар жанның өлмейтiндiгiне, дүниенi құдайдың жаратқанына, табиғаттан тыс күштердiң бар екенiне сенбедi, олар құдайғасенушiлiк табиғаттың барлық құпиялары ашылғанда өзiнен- өзi жойылады деп есептедi.ХVIII ғасыр ағартушыларын адамзат тарихының мәселелерi, оның даму барысы, өткен өмiр мен қазiргi заманның айырмашылықтары, оның себептерi, т.б. толғандырды.