Шатырақ
| Шатырақ | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Seseli gummiferum
| ||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Түрлері | ||||||||||||
|
The Plant List мәліметі бойынша туысты 77 биологиялық түр құрайды[1] |
Шатырақ (лат. Seseli) — шатыршагүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық шөптесін өсімдіктер, кейде шала бұта туысы болып та табыла береді. The Plant List мәліметі бойынша туысты 77 биологиялық түр құрайды[1], Қазақстанда 24 түрі бар. Олар республиканың Батыс шекарасынан Алтайға дейінгі кең байтақ жеріне, сондай ақ Тянь-Шаньға, Бетпақдалаға, Балқаш маңында тараған. Орман алқабында, бұталар арасында, тастақты тау бөктерінде, борпылдақ топырақты жерлерді, жартас жарықтарында өседі. Маусым мен шілде айларында гүлдейді. Биіктігі 10-120 см. Сабағы қырлы болып келген. Жапырағы қауырсын тәрізденіп, тілімденген. Гүлі ақ, сарғыштау, кейде сәл қызғылт тартқан, шатыршаға ұқсаған, шоқтанған. Жемісі - қос дәнек. Құрамында куарин, хромон, флавоноид бар, сондықтан медицинада қолданылады.
Кең таралған түрлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Кең таралған екі түрі бар:
- Көпгүлді шатырақ (лат. Seseli condensatum)
- Өткірұшты шатырақ (лат. Seseli muchrohatum)[2]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ a b Seseli (ағыл.). The Plant List. Version 1.1. (2013). Тексерілді, 1 қазан 2016.
- ↑ Қазақ ССР қысқаша энциклопедиялық-2 том-Қазақ Совет энциклопедиясының бас редакциясы-Алматы,1987-
Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Шатырақ
