Шаян батыр

"Шаян батыр" - батырлық дастан. Халық ақыны Есдәулет Қандеков шығарған дастан жас күнінен ержүректілігімен көзге түскен Шаян деген батырдың Жетісу жерін қалмақтар мен Бұқар хандығы өктемдігінен қорғап қалған ерлік істерін баяндауға арналған. Шығармада тарихи жырға тән нақтылы жер-cу аттары да, ертегілік сарындағы сюжеттер де кездеседі. "Шаян батыр" дастаны тартымды да, қызықты жыр ретінде ауыз әдебиеті үлгісіне айналып, халық арасына кең тараған. Дастан бұрын еш жерде жарияланбаған, мәтіні толық, бастан-аяқ өлеңмен айтылады да, кей жерлерінде қарасөзбен түсініктер берілген, өлең құрылысы, көбінесе, 7 - 8 буынды жыр үлгісіне құрылған, аракідік он бір буынды қара өлең де кездеседі. Автордың 1930 жылы өзі қағазға түсірген жыр қолжазбасы Орталық ғылыми кітапхана қорында сақтаулы.