Шейхышылық

Шейхышылық[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шейхышылық— 1. Батыс Хорасанда (Иран) 14 ғасырдың 30 — 80-жылдары аралығында болған шииттердің сопылық бауырластығы. Оның негізін салушы мазандарандық дәруіш шейх Халифа кезінде Балу-и Амоли шейхтың мүриді болған, бірақ оның көзқарастарымен келіспей, ұстазынан қол үзгесін, Хорасанның Бейхак аймағының ортасындағы Сабзауардың үлкен мешітіне орналасып, “бүлікшіл уағыздар” айта бастады. Бейхак тұрғындарының басым көпшілігі ұстанатын шиитшілдік шейх Халифаның уағыздары үшін қолайлы орта болып, көп ұзамай оның көптеген мүриттері болды. Сүннит факихтері Шейхышылық көсемін дінбұзарлығы үшін айыптап пәтуа жазды. 2. 14 ғасырда Иранда кең тараған шииттік діндарлар мектебі. Оның негізін қалаушы Ахмед бен Зайн әд-Дин әл-Ахсай шейх (1753 — 1826) Арабияда туған, сонда діни білім алған. Иездте қоныстанып дін ілімінен дәріс берді. Кейіннен имамшыл діндарлар тарапынан қарсылыққа ұшырап, айыпталды.