Шыңғысхан (роман)

"Шыңғысхан" - орыстың жазушысы,тарихи романдарымен аты шыққан В.Г.Янның аса көрнекті туындысы. Алғаш рет бұл шығарма 1939 жылы жарық көрді. Ол Мемлекеттік сыйлыққа ие болды. Бұл шығарма "Моңғолдар шапқыншылығы" трилогиясының бірінші бөлімі болып келеді. "Шыңғысхан" атты бірінші бөлімі шыққан соң 1942 жылы оның екінші бөлімі "Батый", артынша соңғы бөлімі "Соңғы теңізге " атты бөлімі де жарық көрді. Кітапта XIII ғасырдағы моңғол шапқыншылығы туралы баяндалады. Барлық болып жатқан оқиғалар желісі моңғол хандығы мен хорезм елі арасында болады. Сол ғасырдағы мұсылман елдерінінің арасындағы аса ірі, беделді елдердің бірі Хорезм болатын. Олардың ұлы шахы Мұхаммед, сол заманда хорезм еліне тең келер елді көрмеді. Алайда шах өзінің қателескенің тек жеңіліс көрген кезінде ғана түсінді. Бүкіл хорезм елі өз шахтарың өте жоғары қадірледі. Алайда кейін Мұхаммед шах өзінің ең жақыным деген адамдарының сатқындығын көреді. Бір биліктің астына біріге алмаған Хорезм хандығы Шыңғысханның қалың қолынан үрейлене қашып, ыдырап, тас-талқаны шығады. Кезінде мұсылман елдерінің ұлы билеушісі Мұхаммед шах өз ажалын аралда табады. Ал ұлы хорезм хандығы жеңіліс көреді.