Шәйсандық 1, 2

Шәйсандық 1, 2 – түркі дәуірінің ескерткіштері (6 – 9 ғасырлар). Жамбыл облысы Мерке ауылынан оңтүстікке қарай 28 км жерде, биік таулы жайлауда, Ұлысай өзенінің шығыс бөлігінде орналасқан. 1996 жылы Мерке кешенді археологиялық экспедициясы (жетекшісі А.М. Досымбаева) зерттеді. Шәйсандық 1 ескерткіші диаметрі 5 – 7 м, биіктігі 0,4 – 0,6 м-ге дейін жететін тастан қаланған үш қорғаннан тұрады. Диаметрі 7 м болатын қорғанның ортасында беті шығысқа қаратылған әйел мүсіні орналасқан. Мүсін граниттен жасалған. Мүсіннің кеуде бөлігінің көл. 60 см  50 см   0,32 м-ге тең. Бас киімі, көзі, мұрны, қастары мен ауызы көрсетілген бет-әлпеті барельеф әдісі бойынша орындалған. Шәйсандық 2 ескерткіші Шәйсандық 1-ден шығысқа қарай 0,5 км жерде орналасқан. Бұл да тастан қаланған үш қорғаннан тұрады. Қорған үйіндісінің диаметрі 3 – 12 м, биіктігі 0, 3 – 1, 2 м, болатын қорған жарым-жартылай бұзылған. Үйіндінің шығыс жағы іргесінен граниттен дайындалған екі әйел мүсіні табылды. Мүсіннің көл. 1,2 м  35 – 40 см  34 см екі мүсін де типологиялық жағынан ұқсас және бір нақышта орындалған. Терең барельеф арқылы дене бөліктері, яғни басы, мойны, кеудесі, қолдары қашалып көрсетілген. Бас киімі мен бел тұсына ыдыс ұстаған қолдары барынша өңделген. Сонымен қатар құлақтары, қастарына жалғасқан тік келген мұрны мен көзі, аузы анық байқалады.