Эдда
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Эдда (ежелгі исландиялық Edda, көпше Eddur) - неміс-скандинавиялық мифологияның негізгі шығармасы.
«Эдда» терминінің пайда болуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Снорри Стурлусон кітабының Эдда деп аталуының себебі белгісіз. Сөздің үш этимологиясы бар.
1.«Эдда» - «Одди» сөзінен шыққан, Стурлусон өскен ферманың атауы және сол жерде кітабына материалдар тапқан болуы мүмкін. Бұл жағдайда атаудың мағынасы - «Одди кітабы».
2.«Эдда» «поэзия» дегенді білдіреді. Демек «Эдда» «поэтика» деген мағынаны білдіреді.
3.«Эдда» сөзі ескі исландиялық әнде кездеседі, мұнда «үлкен-әже» дегенді білдіреді.
Үлкен және кіші Эдда
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Скандинавия эпосы бірнеше бөліктен тұрады. Оған Үлкен Эдда мен Кіші Эдда кіреді.
Епископ Бриньольв Свейнссон 1643 жылы Стурлусон кітабында айтылған құдайлар мен батырлар туралы көптеген әндерден тұратын пергамент кодексін тапты. Бриньольв орта ғасырларда халық арасында мықты соғыс құралы ретінде танымал болған Дана Сэмунд еңбегін тапты деп шешті. Сэмунд әмбебап даналыққа ие болды және оның «Эддадағы» Стурлусон Сэмундтың жұмысына негізделді деген пікір қалыптасқан. Бригноль тапқан кодтың тізіміне былай деп жазды: «„Edda“ Saemundi multiscii», яғни «Дана Сэмундтың „Эддасы“»
Осы сәттен бастап «Эдда» сөзі жаңа мәнге ие болды. Ол көп ұзамай баспа түрінде қолданыла бастады. Кейіннен Бриньольв тапқан жазбалардың «Эдда» немесе Сэмунд деген атпен ешқандай қатысы жоқ екендігі анықталды, бірақ бұл атау оларға берілген. Олар «Сэммунд Эддасы», «Әнді Эдда» немесе «Үлкен Эдда» ретінде танымал болды. Снорри Стурлусонның кітабы «Снори Эддасы» немесе «Кіші Эдда» деп аталды.
Астрономияда
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1908 жылы ашылған Эдда астероиді (673) Эдда құрметіне аталған.