Экологиялық сараптау

Экологиялық сараптау — адамдардың шаруашылық немесе басқа да іс-әрекетінің тексеруге бағытталған шаралар жүйесі немесе таңдалған аймақ төңірегіндегі жаңадан енгізілген шаруашылық кешеннің тіршілік ортасына, табиғи ресурстарға және адам денсаулығына тигізетін әсерін бағалау. Экологиялық сараптауға қандай объект тандалып алынса да, оның тигізетін әсерін сипаттау үшін мынадай сұрақтарға толық жауап берілуі тиіс: экологиялық факторлардың құрамы мен режімдерінің адамға немесе басқа организмдерге қатысты әсерлерін тексергенде, Шелфродтың төзімділік заңының орындалатынын немесе орындалмайтынын, жаңадан құрылып жатқан немесе іске қосылған объектілердің тірі организмдердің (адамды қоса) экологиялық қуыстарына (саяларына) тигізетін әсері, шаруашылық, ғылыми, тарихи, эстетикалық тұрғыдан қарағанда организмдер популяцияларының құрамы мен құрылымының өзгеруі; экологиялық жүйенің құрылымы, құрамы, өніміне әсері; ландшафтың және табиғи кешендердің жағдайына тигізілетін әсерлер; заттектер айналымының жүруіне әсері болатын және ғаламдық деңгеймен алып қарағанда орын алуы мүмкін зардаптар. Экологиялық сараптау — күрделі кешенді шаралар. Оның құрамына мамандардың сараптық бағалары, эксперименттік зерттеулер, тексеру және математикалық моделдеу кіреді. Кей жағдайларда Экологиялық сараптау медициналық, санитариялық-гигиеналық сараптаумен бірге жүргізіледі. Өнеркәсіпті, технологияларды кайта құру жобаларын бағалаған кезде сараптау кешенді түрде жүргізіледі. Оның құрамына инженерлік-техникалық сараптау, экономикалық сараптау, әлеуметтік экспертизалар, қауіп-қатер туғызатын факторларды бағалау, мүмкін болатын апаттар мен алапаттар салдарынан туындайтын қауіптік деңгейлерді анықтау кіреді.