Электрондық басқару блогы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Geo Storm автомобиль

Автомобиль электроникасындағы электрондық басқару блогы (ЭББ) — автомобильдегі бір немесе бірнеше электрлік жүйелермен немесе ішкі жүйелермен басқарылатын кез келген кіріктірілген жүйелерге арналған ортақ термин.

Автомобиль бұзылуының кең тараған себебі – ЭББ қатесі (электрондық басқару блогы).

  • ҚБЭЖ (қозғалтқышты басқарудың электрондық жүйесі) контроллері.
  • ECM (Engine Control Module) — қозғалтқышты басқаратын модуль.
  • ECU (Electronic Control Unit) — кез келген электрондық басқару блогы үшін ортақ термин болып табылатын электрондық басқару блогы. (SAE J1979 3.9-т. қара.[1])

ЭББ түрлері Электрондық (ECU) / Қозғалтқышты басқару блогы (ECM), Біріктірілген моторлық-трансмиссиялық басқару блогы, Трансмиссияны басқару блогы, тежегіш жүйесін басқару блогы, орталық басқару модулі, орталық синхрондау модулі, басты электрондық модуль, шанақ контроллері, аспаны басқару модулі, басқару блогы немесе басқару модулі дегенге бөлінеді. Осы жүйелердің бәрін бірге кейде автомобиль компьютері, карпьютер деп атайды (алайда, техникалық тұрғыдан алғанда, бұл бір компьютер емес, бірнеше блок). Кейде бір жинақталым бірнеше жекелеген басқару модульдерінен тұрады (кейбір жаңа автомобильдерге 80-ге дейін ЭББ кіреді).

ЭББ-дағы кіріктірілген бағдарламалық жасақтама санына, күрделілігіне және ерекшелігіне сәйкес дамуын жалғастыруда. Автомобиль жасаудағы ЭББ күрделілігі мен санының артуын басқару негізгі міндеттердің біріне айналды.[2]

Электрондық басқару блоктарының жүйелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Электрондық басқару блоктарының жүйелеріне келесілер кіреді[3]:

  • ABS (Anti-lock braking system) – Бұғаттауға қарсы жүйе.
  • ACU (Airbag Control Unit) – Қауіпсіздік көпшіктерін басқару блогы.
  • Amplifier (Дыбыстық күшейткіш).
  • BCM (Body Control Module) – controls door locks, electric windows, courtesy lights, etc. - Борттық электроника контроллері.
  • Brake Control Module (ABS or ESC) – Тежегіш жүйесін басқару модулі.
  • CCP (Climate Change and Prediction) – Климат-бақылауды басқару блогы.
  • CCU (Convenience Control Unit)
  • CD Changer (көп дискілі шағын-дискілерді ойнатқыш).
  • Cellular Telephone (ұялы телефон).
  • Chime (Дыбыстық хабарлау жүйесі).
  • CV RSS (Continuously Variable road sensing suspension) – Амортизаторлардың сатысыз өзгермелі қаттылығы бар аспа).
  • DCU (Door Control Unit) – Есіктерді басқару блогы.
  • Digital Radio Receiver (Сандық радиоқабылдағыш).
  • DIM (Dashboard Integration Module) – Аспаптық панельдің интеграцияланған модулі.
  • Door Module (s) (Есік контроллерлері).
  • Driver Door Module (Жүргізуші есігінің контроллері).
  • Driver Information Center - (Жүргізушінің ақпарат жүйесі).
  • Dual Zone HVAC – Екі аймақты климат-бақылау.
  • E&C Bus (Жайлылық жүйесінің мультиплексті шинасы).
  • ECM (Engine Control Module) – Қозғалтқышты басқару модулі. (Осы құрылғылардың бәріне ортақ «электрондық басқару блогы» терминімен шатастырмаңыз.)
  • ELC (Electronic level control) – Шанақ күйінің деңгейін электрондық бақылайтын пневмоаспа).
  • EPS (Electric power steering) – Рульдің электрлік күшейткіші.
  • ESP (Electronic Stability Program) – Тұрақтылықты электрондық бақылау.
  • ETACS (Electronic Timing And Control System) – Автомобильді толық басқарудың электрондық жүйесі
  • Head Up Display (Жоғарғы ақпараттық дисплей контроллері).
  • HMI (Human Machine Interface) - (Board Computer) – Борттық компьютер.
  • HPS (Hydraulic power steering) – Рульдің гидравликалық күшейткіші.
  • HVAC (Heating, Ventilation and Air Conditioning) – Климат-Бақылау.
  • IPC (Instrumental Panel Cluster) – Аспаптардың электрондық комбинациясы.
  • Memory Mirror Module (Жады бар айналар контроллері).
  • Memory Seat Module (Жады бар отырғыш контроллері).
  • Multifuncton Alarm Module – Көп функциялық күзет модулі.
  • Navigation Radio (Навигациялық жүйесі бар радио).
  • OnStar (Навигациялық жүйе).
  • Passenger Door Module (Жолаушы есігінің контроллері).
  • PCM (Powertrain control module) Қозғалтқышты басқару блогынан (ECU) және беріліс қорабын басқару блогынан (TСМ) тұратын басқарудың құрамдастырылған модулі.
  • Personalization (Авторландырылған кіру жүйесі).
  • PPS (Passenger Presence System) – Жолаушының бар-жоғын бақылау жүйесі.
  • PSCU (Electric Power Steering Control Unit — Generally this will be integrated into the EPS powerpack.
  • Radio (Радиоқабылдағыш).
  • RCCP (Rear Climate Change and Prediction) – Климат-бақылауды басқарудың артқы панелі.
  • Rear Aux Climate Module – Қосымша артқы климаттық қондырғы.
  • Rear Seat Entertainment (Салонның артқы бөлігінің ойын-сауық орталығы).
  • Remote Function Actuation (Қашықтан басқару).
  • RIM (Rear integration module) – Салонның артқы бөлігінің интеграцияланған модулі.
  • RSS (Road Sensing Suspension) - Амортизаторлардың өзгермелі қаттылығы бар аспа.
  • SIR (Supplemental Inflatable Restraint) – Қосымша (Airbags) қауіпсіздік көпшіктері.
  • SCU (Seat Control Unit)
  • SCU (Spee
  • Serial Data Gateway (Мультиплекстік шина контроллері).
  • TСМ (Transmission control module) – Трансмиссияны басқару модулі.
  • TCS (Traction control system) – Тығылып қалуға қарсы жүйе.
  • TCU (Telephone Control Unit) – Телефонды басқару блогы.
  • VTD (Vehicle Thief Deterrent) – Күзет дабылы.

Қозғалтқышты басқару модульдері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Bosch компаниясының контроллерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Bosch M1.5.4 (55 Pin) (1,45/1,5 л, 8 кл.) (Ресей-83)

Бір уақытта бүрку.

  • Bosch M1.5.4N (55 Pin) (1,5 л, 16 кл., Евро-2) Екеуара параллель бүрку./Фазаланған бүрку.
  • Bosch MP7.0HFM (55 Pin) (1,5/1,7 л, 8/16кл.) (Еуро-2/3) Екеуара параллель бүрку./Фазаланған бүрку.
  • Bosch M7.9.7 (81 Pin) (1,5/1,7 л, 8/16 кл.) (2003—2007) (Еуро-2/3) Екеуара параллель бүрку./Фазаланған бүрку.
  • Bosch M7.9.7+ (81 Pin) (1,5/1,7 л, 8/16 кл.) (2005—2011) (Еуро-3) Фазаланған бүрку.
  • Bosch МЕ7.9.7 (Еуро-3) Фазаланған бүрку.
  • Bosch МЕ17.9.7 (Евро-3) Фазаланған бүрку.

Delphi контроллерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Delphi MT20 (Еуро 3)
  • Delphi MT80 (Еуро 3/4/5/6)[4]
  • Delphi MT92 (Еуро 3/4/4/6) — Gasoline Direct injection (GDi).
  • Delphi AC Delco E39/E39A (Еуро 2)
  • Delphi AC Delco E73
  • Delphi AC Delco E78
  • Delphi AC Delco E83
  • Delphi MR140

GM контроллерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • GM EFI-4 (24/32/32 Pin) (АҚШ-83) — Бір бүрку.[5]
  • GM ISFI-2S (24/32/32 Pin) (1,5 л 8/16 кл.) (АҚШ-83/Еуро-2) — 8 кл. Екеуара параллель бүрку, 16 кл. Фазаланған бүрку
  • GM ITMS-6F (Еуро-2) — Екеуара параллель бүрку.

Siemens контроллерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • Simtec 70 (Еуро 2) Фазаланған бүрку.
  • Simtec 71 (Еуро 3) Фазаланған бүрку.
  • Simtec 75.1 (Еуро 4) Фазаланған бүрку.
  • Simtec 75.5 (Еуро 4) Фазаланған бүрку.
  • Simtec 76 (Еуро 2/3)
  • Simtec 81 (Еуро 5) Тікелей бүрку.

Автэл контроллерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Январь x.x.x және Mxx контроллерлері екі түрлі өндірісте шығарылған — Итэлма (Зауыттық белгідегі бірінші элемент — ЭББ таңбалаудағы «I» литері) және Автэл (Зауыттық белгідегі бірінші элемент — «А» литері.[6]

  • Январь 4 (24/32/32 Pin) (1,6 л, 8 кл.) (Ресей-83) Екеуара параллель бүрку. (Заттаңбада «Квант» ретке келтіруші нұсқасының белгісі бар.)
  • Январь 4.1 (24/32/32 Pin) (1,5 л, 8/16 кл.) (Ресей-83) (1998 ж.) Фазаланған бүрку. (Заттаңбада «Квант» белгісі бар.)
  • Январь 5.1 (55 Pin) Заттаңбада: «НПП АВТЭЛ» ЖШҚ, ТШ 4573-004-45886863-99, Өндіруші зауыт «Автоэлектроника» ААҚ.
  • Январь 5.1.1 (55 Pin) Заттаңбада: «НПП АВТЭЛ» ЖШҚ, ТШ 4573-004-45886863-99, Өндіруші зауыт «Автоэлектроника» ААҚ. (1,5 л, 8 кл.) (Еуро 0) Бір уақытта бүрку.
  • Январь 5.1.2 (55 Pin) Заттаңбада: «НПП АВТЭЛ» ЖШҚ

Итэлма контроллерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • VS 5.1 1411020-02 (1,45 л, 8 кл.) (Ресей-83) Бір уақытта бүрку.
  • VS 5.1 1411020-72 (1,5 л, 8 кл.) (2003-)(Ресей-83) Бір уақытта бүрку.
  • VS 5.1 1411020-62 (1,5 л, 8 кл.) (2003-) (Еуро 2) Екеуара параллель бүрку.
  • VS 5.1 1411020-42 (1,5л, 16 кл.) (2003-) (Еуро 2) Фазаланған бүрку.
  • VS 9.2 (Еуро 4) БП УАЗ 3151 дизельді қозғалтқышы (Hunter).
  • T11183 (Еуро 2/4) (1,6 л, 8 кл.)[7]) Екеуара параллель бүрку.
  • T11186 (Еуро 4) (1.6 л, 8 кл.)
  • T11194 (Еуро 3) (1.6 л, 16 кл.)
  • T21067 (Еуро 3) (1.6 л, 8 кл.)
  • T21114 (Еуро 2/3) (1.6 л, 8кл.)
  • T21116 (Еуро 4) (1.6 л, 8 кл.)
  • T21124 (Евро 2/3) (1.6л,16 кл.)
  • T21126 (Еуро 3/4) (1.6 л, 16 кл.)

ЭЛКАР контроллерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Январь 7.2 және Микас 10 заттық белгісінде келесі белгілер бар: (I — Итэлма) (А — Автэл).

  • Январь 5.1[8] (55 Pin) (1,5 л, 8/16 кл.) (Еуро 2) Заттаңбада: <Элкар>, ТШ 4573-004-45886863-99. (1999 -) Бір уақытта бүрку.[9]
  • Январь 5.1.1[10] (55 Pin) (1,5 л, 8 кл.) (Ресей-83) Бір уақытта бүрку.
  • Январь 5.1.2[10] (16 кл.) (Ресей-83) Бір уақытта бүрку.
  • Январь 5.1.3 (1,5 л, 8 кл.) (Еуро 2) Екеуара параллель бүрку.
  • Я 7.2 (81 Pin) (1,5/1,6 л, 8/16кл.) (Еуро 2) (2004—2007) Екеуара параллель бүрку./Фазаланған бүрку.
  • Я 7.2M (81 Pin) (1,6 л.,8/16 кл.) (Еуро 2) (2007 —) Екеуара параллель бүрку./Фазаланған бүрку.
  • М10.3 (Еуро 2/3).
  • М73 (1,4/1,6 л, 8/16 кл.) (Еуро 3) (2007 —) Фазаланған бүрку, тарату білігі күйінің датчигінсіз жұмыс істейді (фазалар датчигі).
  • М74 (1.6 л, 8/16кл.) (Еуро 3/4) Фазаланған бүрку.
  • М75 (1.6 л, 16кл.) (Еуро 4) Фазаланған бүрку.

Open source жобалары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  • https://rusefi.com
  • FreeEMS (жария бастапқы кодтар 2014 жылдан бері жаңартылмайды)
  • SECU-3

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Источник.
  2. Embedded Software: Facts, Figures, and Future. IEEE Computer Society Press (1 сәуір 2009). Тексерілді, 15 қыркүйек 2010.
  3. Abbreviations.
  4. Delphi Electronic Control Modules. Басты дереккөзінен мұрағатталған 17 шілде 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 12 шілде 2013.
  5. Архивированная копия. Басты дереккөзінен мұрағатталған 5 наурыз 2016.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 12 шілде 2013.
  6. ООО «НПП АВТЭЛ» — Товары и услуги — N4.Biz.
  7. Блоки и Контроллеры ЭСУД "ИТЭЛМА". Басты дереккөзінен мұрағатталған 12 шілде 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 12 шілде 2013.
  8. КОНТРОЛЛЕР ЯНВАРЬ-5.1.
  9. Блоки и контроллеры "ЭЛКАР". Басты дереккөзінен мұрағатталған 12 шілде 2013.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 12 шілде 2013.
  10. a b Источник.