Қазақстандағы грек-рим күресі
Қазақстандағы грек-рим күресі XX ғасырдың екінші жартысынан бастап жаппай дами бастады.
Бірақ одан бұрын да Қ.Мұңайтпасов, В.Ярков сияқты жекелөнген балуандар болды. Көз көргендердің айтулары бойынша республиканың алғашқы чемпионаты 1934 ж. өткізіліпті. Алматыда күрестен спорт мектебі 1936 ж. ашылған. Қазақстандықтар Бүкілодақтық жарысқа тұңғыш рет 1947 ж. қатысты. Сонда Б. Елқондиев, А. Сыздықов т.б. балуандар республиканың спорттық намысын қорғады. 1948 жылдан Қазақстан чемпионаты өткізіліп келеді.
Қазақстандағы грек-рим күресінен қазақстандық А. Колесов тұңғыш рет КСРО чемпионы болды (1959).... 1966 ж. Эссен қаласында еткізілген жарыста В. Бакулин Еуропа чемпионы атанып, 1968 ж. Мексика олимпиялық ойындарда күміс медальды жеңіп алды. А. Назаренко мен В. Резанцев КСРО-ның, Еуропаның және дүниежүзінің чемпионы атанды. Бұлар 1972 ж. Мюнхен олимпиялық ойындарда алтын және күміс медальдармен оралды.
Сондай-ақ, 1970 ж. Жапонияда еткізілген дүниежүзінің жастар арасындағы Әлем чемпионатында чемпионатында Н. Лященко, Қ. Ахметов, А. Бытков жеңімпаз атанды. Ал алғашқы чемпиондардың есімдері 1937 жылдан белгілі. 2003 ж. Алматыда Әлем кубогы үшін жарыс өтті. 2003 ж. Азия кубогын республиканың құрама командасы жеңіп алды. Республиканың атақты балуандарының қатарына А.Колесов, В.Анесимов, В.Ракулин, В. Резанцев, А.Назаренко, А. Быков, Ш.Серков, Ж.Үшкемпіров, Д. Тұрлыханов, Қ.Байсейітова, М.Манукян, Ю.Мельниченко, Г.Цурцумия және т.б. жатады.
Олимпиадалардағы халықаралық көрсеткіштері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- 1964 жыл, Токио - Анатолий Колесов (алтын)
- 1968 жыл, Мехико -Владимир Бакулин (күміс)
- 1972 жыл, Мюнхен - Валерий Резанцев (алтын)
- 1976 жыл, Монреал - Валерий Резанцев (алтын), Анатолий Быков (алтын)
- 1980 жыл, Мәскеу - Анатолий Быков (күміс), Жақсылық Үшкемпіров (алтын), Шәміл Серіков (алтын)
- 1988 жыл, Сеул - Дәулет Тұрлыханов (күміс)
- 1992 жыл, Барселона - Дәулет Тұрлыханов (қола)
- 1996 жыл, Атланта - Юрий Мельниченко (алтын)
- 2000 жыл, Афина - Георгий Цурцумия (күміс), Мкхитар Манукян (қола)