Қайта сортаңдану

ҚАЙТА СОРТАҢДАНУ, суландыруды дұрыс жүргізбеудің салдарынан болатын қолайсыз құбылыс. Жер асты ағыстары жоқ немесе топырағы нашар алқаптарда, ауадан ылғал аз түсетін шөлді, шөлейтті аймақтарда жиірек кездеседі. Сулану аз, булану көп бұл өңірлерде табиғи жағдайлардың өзінде тұзды, сорланған топырақтар басым болады. Бұл аймақтарды суарған кезде суғарылған жерлердің төм. қабаттарында міндетті түрде жер асты су қабаты түзіледі. Оның деңгейі жыл өткен сайын көтеріліп, топырақ бетіне жақындай түседі де, топырақ қабаттарындағы тұздар суға еріп, сумен бірге жоғары көтеріліп, топырақты сорландырады. Осы құбылысты топырақтың қайта немесе екінші рет сортаңдануы деп атайды. Топырақтың Қайта сортандануы егістіктен алатын өнім мөлшерін төмендетеді, ал топырақ мүлдем сортаңданып кеткен жағдайда егістіктен өнім алу мүмкін болмай қалады. Сондықтан суғармалы жерлерде топырақтың Қайта сортандануымен күресу қажет. Осыған орай жер асты суы түзіліп, жер бетіне көтерілмеуі үшін, егістіктерді белгілі бір тәртіппен суғару керек. Қолдан суғарғанда судың егістік бетіне біркелкі жайылуы үшін жер бетін алдын ала тегістеп, топырақтың үстіңгі қабаттарын жиі-жиі өңдеп, борпылдақ күйінде сақтау қажет. Сондай-ақ су жүретін каналдарды бетонмен қаптап, жол жағаларына ағаш отырғызу керек. Ал осы шараларға қарамастан жер асты суы деңгейінің жоғары көтерілуі тоқтамаған жағдайда, терең кәрізді-коллекторлы су қашыртқылары қазылады. Суғармалы жерлерді Қайта сортанданудан сақтаған жағдайда ғана ол жерге егілетін астық және техника дақылдардан, бау-бақша, көкөністен мол өнім алуға болады.