Қалқан тәрізді жанартау

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қалқан тәрізді жанартау - сұйық лаваның бірнеше дүркін төгілуі нәтижесінде жаралған орталық жанартау. Жайпақ қалқан пішінді, беткейлерінің еңістігі жоғарғы бөлігінде — 3-6°. Оның төбесінде жайпақ табақ тәрізді, қабырғалары қия кратер орналасады. Кратер түбінде көл сияқты сұйык лава болады. Қалқан тәрізді жанартау исланд типі және гавай типі болып сараланады. ауа ағындарына араласа жылжитын тау жынысы немесе минерал түйірлері. Ағын сулы алаптар түбіндегі тау жынысы түйірлері өздерінің мөлшерлік көрсеткіштері тұрғысынан механикалық іріктелу процесіне ұшырайды; ең ұсақ түйіршіктер ағын күшімен су алабы өңірінен аласталады, ең ірі кесектер алғашқы орныннан қозғалмайды, ал орта мөлшерлі түйірлер су ағынына ілесіп басқа аймақтарда қайтадан шөгеді. Қалқан тәрізді жанартау және домалама кесектер осы түрлердің соңғысына жатады. [1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2