Қанай Боранбаев

Боранбаев Қанай (1896, Алматы облысы Жамбыл ауданы Қастек ауылы — 15.1.1938, Ресей, Магадан) — 20 ғасырдың басындағы қазақ зиялыларының бірі, заңгер. Верный ерлер гимназиясында оқыған. Оны бітірген соң, белгілі қоғам қайраткері Б. Сырттановтың тікелей қолдауымен Варшава университетінің заң факультетіне түскен. Оның 3 курсын бітірген соң, белгісіз себептермен оқудан шығып кеткен. 1918 — 19 ж ол Ташкент қаласында Түркістан Халық Комиссарлар Кеңесі жанынан құрылған Жетісу облысы төтенше комиссарының көмекшісі, 1919 — 21 ж өлкелік партия к-тінің хатшысы әрі Түркістан майданы 3-дивизиясы ревтрибуналының мүшесі, 1921 — 23 ж облыстық төтенше комиссияның тергеу бөлімінің меңгерушісі, 1924 ж Жетісу облысының прокуроры болды. Осы жылдары төтенше өкіл ретінде Қытай еліне бірнеше рет барып, ауа көшкен қазақтарды елге қайтару ісімен айналысқан. 1924 ж 27 қарашасында юстиция халық комиссары және республика прокуроры лауазымына тағайындалады. Боранбаев жаңа қызметінде сот-тергеуші, прокуратура органдарының жұмыстарын уақыт талабына сай ұйымдастырып, мәселелердің коллегиалды жолмен шешілуіне назар аударады. Комиссариаттың ішкі жұмыс тәртібі туралы ережені бекітіп, әр қызметкердің міндетін айқындайтын нұсқамалар әзірлейді. Комиссариаттың құрамына қазақтың іскер, білімді заңгер-мамандарын тарту бағытын батыл ұстанып, ұлттық кадрларды тәрбиелеуге көңіл бөлді. Кейін Орал қаласының прокуроры қызметін атқарған. 1926 — 28 ж ауыл шаруашылығы банкінің бастығы. Өмірінің соңғы жылдарында Қырғызстан, Өзбекстан республикаларында әр түрлі жұмыс істеген. 1933 ж “Қызыл Чарвадор” кеңшарында (Өзбекстан) директор болып тұрған кезінде “троцкийшіл, ұлтшыл, контрреволюцияшыл” деген саяси айыппен сотталып, Магаданға жер аударылған. 1938 ж 15 қаңтарда лагерьде үгіт-насихат жұмыстарын жүргізгені үшін НКВД-ның үш адамнан құрылған соты оны ату жазасына кескен. Боранбаев 1963 ж 3 қыркүйекте Өзбек КСР Жоғары сотының ұйғарымымен толық ақталды.