Қапез Байғабылұлы
Қапез Байғабылұлы (1896, Райымбек ауданы, Ақтоғай ауылы — 1939, Ухта қаласы, Коми АКСР) - әнші-композитор, сталиндік саяси қуғын-сүргін құрбаны.
Ұлы жүздің Албан тайпасынан шыққан.[1]
Жасынан өлеңге, әншілікке құмар болып өседі. Ауыл молдасынан сауат ашып, 15-17 жасында өзі құралыптас Сауытақын (ұйғыр) және Шәршікенмен бірге Стамбул медресесінде оқып қайтады. Ағартушылық жолды тандап, Жетісу өңірінде бірнеше мектеп ашып, елді сауаттандыру ісімен айналысады. Әншілік өнерін де тастамайды. 1931-33 ж. ашаршылық кезінде 60 үйлі "Облатком" ауылының басын қосып, адамдарды аштықтан аман алып қалу шараларын ұйымдастырған. 1937 ж. "халық жауы" деген жалған жаламен тұтқындалып, 1939 ж. Коми АКСР-інің Ухта қаласында атылды. 1958 ж. ақталды. Қапез шығыс халықтарының қисса, дастандарын көп білген. Оның бізге жеткен әндері пішіндік-мазмүндық соны сипатымен ерекшеленеді. "Ай-қай", "Дүние-ай", "Меркі" деген үш әні 1990 ж. шыққан, "Халық әндері мен халық комп-ларының әндері" жинағының (құраст. Ж.Кәрменов, "Өнер" баспасы) 1-томына енгізілген. Райымбек ауданындағы Тоғызбұлақ орта мектебіне Қапездің есімі берілген. [2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Алмабеков Т. Албан ата энциклопедиялық шежіре. // [1] — Алматы, 2003. — 1352 б. — ISBN 9965-00-838-8.
- ↑ Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |