Қарақан, қарақан басы

Қазіргі тілімізде «жеке басы, соқа басы» тіркестерінің орнына «қара басы, қарақан басы» деп те айтыла береді. «Төлеп үй ішіне көмектеспек түгіл, өзінід қарақан басын әзер асырап жүрді» (С. Мәуленов, Шыңда.). Қазірдің өзінде осы тұлғаға сәйкес әрі мағынасы да жақын сөзді чуваш тілінен табамыз. Онда «харак» сөзі «екінің бірі немесе сыңар», ал «харахан» тұлғасы — «сыңар» сияқты мағыналарда көрінеді (СЧЯ-, 1941, вып. 16, 358, 359).

Ертеде түркі тілдеріне ортақ саналған осы сөз қазақ тілінде «басы» сияқты тұлғалармен тіркесте сақталып, бізге дейін жеткен.