Қара шелек (әңгіме)
Қара шелек - 1930 жылы жазылған, колхозға ұйымдасқан ауыл адамдарының өмірі суреттелген әңгіме. Авторы - Бейімбет Майлин.
Қысқаша мазмұны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ауыл адамдарының жаңа тұрмысқа көшуінің қиын процесін ол терең білгірлікпен біртіндеп, сатылап әңгімелейді. «Қара шелек» деген әңгімеде колхозға ұйымдасудың бір көрінісі табиғи елестетілген. Мұнда қарапайым ауыл әйелдерінің бірі Айшаның «Коллектив боламыз» деген жиналыста ойламаған жерден белсенділік көрсетіп, ауыл адамдарының атынан сөйлеуі, «майкөт» (байкот) болған екі байдың жиналыстан шығарылуын талап етуі, ақырында өзі артель бастығы болып сайлануы баяндалады. Жиналыс кезінде өжеттік көрсеткен Айша кенет өзін артель бастығы етіп сайлағанда қатты толқиды. Қолдағы малын ортаға салуға іштей қимағанымен, ол жұрттың ауқымынан, заманның ағымынан сырт кете алмайды. Сөйте тұра, малын колхозға беруге ризалығы жеткен Айша қара шелегін бүлдіріп қойғаны үшін көрші әйелге қол жұмсайды. Автор Айшаның санасындағы жекеменшікшіл психологияның қайшылығын көрсетпек болған. Оқиғалар мен мінездерді өмірдің өз ағынынан ойып ала білген суреткер, әлгіндей бір көрініс төңірегінде-ақ ұжымдастыру жүзеге оңай аспағанын, бұл жолда талай-талай шырғалаң мен сарсаң, күдік пен толқу болғанын байқата алған.
Шығарма кейіпкерлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Айша – қара шелектің иесі, артель бастығы, Бірмағамбеттің жары. Жауапкершілігі мол, ұқыпты, сенімді адам.
Бірмағамбет – съез басшысы, шыншыл, әрі жауапты кісі.
Қайралап пен Ыдырыс – астық науқанында байкот (майкот) болған байлар.
Жаман – коллектив болу туралы ұсыныс жасаған адам.
Қуандық – Бірмағамбет пен Айшаның сегіз жасар баласы.
Қожағұл – молда, саудагер шал. Бірмағамбеттің жақын туысы.
Қара тоқал – Қожағұлдың әйелі. Салақ, әрі ұқыпсыз әйел.
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| ||||||||||||||||||
