Қатысушы:Аяжан Жарылкасын/зертхана

Физика және Ойыншық

  Ғылымды жас ұрпаққа ойыншық арқылы жеткізу ең қолайлы және қызықты тәсіл болып есептелінеді. Ең қызықты ғылыми ойыншықтар әдетте физика саласындағы принциптерге негізделген. Физика әдетте физикалық қозғалысты және объектілер арасындағы физикалық өзара әрекеттесуді қамтиды. Демек, физикаға негізделген ойыншықтар ғылымды визуалды қабылдау үшін тиімді әдіс болып табылады.
         Ойыншықтың бала өмірінде маңызы ерекше. Әрбір ойыншық физикалық процессті қарапайым түрде көрсетеді.Баланың ең алғашқы ойыншығы-сылдырмақ. Ең алғаш сылдырмақты ежелгі Грецияда және Римде  жаңа туған балаға арнаған. Осы сылдырмақтың дыбыс, ішіндегі ұсақ моншақтардың соғылысуы, тербелістің пайда болуы балаға қоршаған ортаның бастапқы ерекшеліктерін таныттырады.
         Гироскопия ұғымы күрделі көрінгенмен бәрімізге таныс йо-йо, спиннер, зырылдауық сиякты ойыншықтардан  осы меxаникалық процессті көруге болады. Жылдам айналатын зырылдауықты құлатуға тырысу әсерінен зырылдауықты тек басқа жаққа бұрады және тік осьтің айналасында айналуды жалғастырады. Мұндай айналу тұрақтылығының себебі неде? Ол да физикалық заңдардың бірі – қозғалыс санын сақтау заңымен байланысты.       Зырылдауықты тігінен орнатуға тырысамыз,тұрақты тұрмайды. Ал тез айналдырып жіберсек, ол бірден тұрақты болады. Зырылдауық өз осьімен конустық бетті сипаттайды. Бұл толқынның орнықтылығының құпиясы, ал айналудағы орнықтылықты сақтаудың қасиеті гироскопиялық қасиет деп аталады.
           Уақытқа тәуелді ойыншықтар серіппе арқылы жұмыс істейді. Сығылған серіппе потенциалды энергия арқылы жұмыс істейді.  Біз ойыншықтың кілтін бұрғанда, ойыншықтың ішіндегі серіппе сығылып  потенциалды энергиясы артады.Кілттің айналымы көп болған сайын, соғұрлым серіппе өзіне көбірек энергия алады. Ойыншықтың ішіндегі серіппе айнала бастайды, серіппенің потенциалды энергиясы кинетикалық энергияға айналады. Бұл ойыншықты жұмысының негізінде механикалық энергияны сақтау заңы қолданылған.
          Ойыншықтардың жұмыс істеу принциптерін түсіну арқылы соңғы жылдардағы адамның өмірін түбегейлі өзгерткен физика ғылымын түсінуге болады.Әрбір баланың дамуы,қоршаған ортаға деген көзқарасы заттар арқылы танылады.Физика бұл бізді қоршаған орта, ойыншықтар арқылы баланың қоршаған ортаға деген қызығушылығын арттыруға болады.
1.http://www.nehudlit.ru/books/detail737821.html

2.https://infourok.ru/urok-fizika-i-igrushka-921450.html 3.http://www.nehudlit.ru/books/detail737821.html 4.https://ru.m.wikipedia.org/wiki/Гироскоп