Қатысушы:Жанат Абдешова/Бекмырза хан кесенесі
Бекмырза хан кесенесі
Бекмырза хан 1816 жылы Қызылорда облысы, Арал ауданы, Сазды елді мекенінде дүниеге келген.Алғашында Жанқожаның атқосшысы, сенімді сергігі болады.Бекмырза хан Кіші жүздің өңірінде Жанқожа батырмен бірге елін жаудан қорғаған батыр болған.Қазақ халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін шайқасып, ел бірлігін сақтауға ұмтылған.Кейінірек ерлігімен, батырлығымен көзге түсіп, Арал, Қазалы, Шалқар, Ырғыз елінде 31 жасында қарадан шыққан хан сайланады.
Бекмырза 6 жыл хандық құрып, әділ билеуші болған.”Ол екі рет елшілікке барған, бірінде Орынбор губернатор Обручевке, екіншісінде Хиуа хандығына” Жанқожаның ұсынысымен алты Әлімге хан сайлануы тегін емес, ол сыр елінің соңғы ханы болды.
Орыс әскеріне қарсы соғыс кезінде Орыстың үлкен шенді офицері Бекмырзаны хан ретінде шақырып, құрмет көрсеткен болады.Бекмырзамен жеке сөйлесіп отырып, сусынына у қосып береді.Сол удан Бекмырза 47 жасында қайтыс болады.
Хан кесенесі Қызылорда облысы, Арал ауданы, Ақбай ауылына 2 шақырым жерде орналасқан.Кесене жол бойындағы төбеге орнатылған.Биіктігі: 11 метр. Қабырғалары: 7 метр, 80 сантиметр. Блок кірпіштен қаланып, тұрғызылған.Сыртқы көрінісі ақ бояумен сырланған, үш қырлы болып келеді. Кесененің оңтүстік және солтүстік тұстары мен алдыңғы жағынан үш есігі бар. Оң жақ және сол жақ қабырғаларындағы Есік маңдайшаларында жазулар бар. Оң жақ есік маңдайшасындағы жазу Арал ауданында 2006 жыл Бекмырза хан жылы етіп жарияланғанынан хабар берсе, сол жақ қабырғасының есік маңдайшасында Бекмырза хан туралы өлең жолдарынан үзінді берілген.Алдыңғы есік маңдайшасында: Қарадан шыққан хан Бекмырза Әлдиұлы (1816 -1863 жж) Әлім –Шөмен аймағында хандық құрды, деп жалылған.Кесененің жоғарғы жақ бөлігі төрт қырлы, төбесіндегі қыран бейнесі ерекше көзге түседі.Айналасы қоршаумен қоршалған.Кесененің алдыңғы тұсында Арал ауданына белгілі кәсіпкер Жұмашов Тоғыстың бюсті тұр.
Біз егемендігіміздің арқасында еркін өмір сүріп келеміз.Ата- бабаларымыз елі мен жері, еркіндігі үшін қаншама қиындықтарды басынан өткізді.Ғұмыр бойы халқымыздың тәуелсіздігі үшін күрескен Жанқожа батыр мен оның ұрандас серігі Бекмырза хан жерімізді қорғап қалды.Осындай қиындықпен, күрескен батырлардың ерліктерін естен шығармауда, 2006 жылы Арал ауданында Бекмырза хан жылы деп аталып, Кесене тұрғызылды.
Ақбай ауылының Ақирек тауының етегінде орын тепкен Бекмырза хан кесенесі өзгеше бір көрік береді.Кесененің басында, қос қанатын құлаштай қомдаған қыранның мүсіні хан атамыздың еркіндік пен бостандық үшін күрестегі айбатын көрсетіп тұрғандай.
Бұдан бірнеше ай бұрын жол бойында орналасқан Кесенеге қайта өңдеу жұмыстары жүргізілген.Кесененің жай - күйі жақсы.Осындай тарихи маңызы бар нысандардың көркейіп, дамуына жасалған игі жақсылықтар жалғасын таба бергей!