Қатысушы:Жунисова Балжан/зертхана
МЕТЕОРИТ КРАТЕРІ - аса үлкен метеориттер құлап түскенде пайда болатын, диаметрі бір метрден ондаған километрге дейін баратын шұңқырлар. Жылдамдығы 2-5 км/сек. және одан артық метеорит соғылған кезде қатты күйден сығылған газ күйіне ауысып, өте күшті қопарғыш толқын пайда болады. Метеориттен тек шамалы сынық қана қалуы мүмкін. Метеорит кратері негізінен екі түрге бөлінеді: соқпа Метеорит кратері және қопарылғыш Метеорит кратері. Соқпа кратердің мөлшерлері онша үлкен болмайды(диаметрі 8-9 м-ден бірнеше ондаған м-ге дейін барады) және оның ішінде тау жыныстарымен араласқан метеориттің ұсақ сынықтары байқалады. Қопарылғыш кратердің мөлшерлері үлкен болады (бірнеше ондаған м-ден ондаған км-ге дейін барады) және оның жиектерінде тау жыныстарының қабаттары болады; кратерде метеорит сынықтары болмайды. СССР территориясында Эстония ССР-інде Саарема аралында орналасқан Каали тобы (8 кратерден тұрады) бар; олардың ішіндегі ең үлкені қопарылғыш кратердің диаметрі 110 м-ге тереңдігі 16 м-ге тең. Барлық белгілі Метеорит кратерлер бұдан мыңдаған жылдар бұрын пайда болуы мүмкін.1947 ж. 12 ақпанда СССР-дің Приморье өлкесінде 24 соқпа кратер (көлденеңі 8-ден 26 м-ге дейін) пайда болған.