Қатысушы:Исламова Алтын/зертхана

Аносми́я— иіс сезу түйсігінен айырылу. Әдетте бұл иіс сезу рецепторлары немесе бас миының зақымдануынан болады, бірақ сонымен бірге туа біткен аносмия да кездеседі.

Аносмия белгілері Иіс сезудің тұрақты төмендеуі.

Пайда болу себептері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Аносмия туа бітуі және жүре пайда болуы мүмкін. Жүре пайда болған аносмия жүйке жолдарының зақымдалуымен (вирустық аурулардың нәтижесінде), мидың кейбір зақымдануымен, сондай-ақ ринит және басқа аурулармен ауа өткізгіштігінің бұзылуымен байланысты болуы мүмкін.

Аносмияның нейрогендік түрі өте сирек кездеседі. Оған бастың маңдай бөлігінің жарақаты немесе мидың фронтальды лобтарындағы ісік, химиялық реагенттермен улану әкеледі. Иіс жоғалудан басқа, дәм сезу қабілеті күрт төмендейді.

Аносмияның асқынуын көптеген аурулар тудыруы мүмкін: жіті инфекциялық аурулар, созылмалы іріңді синусит, энцефалит, есту жүйкесінің невриті (әсіресе инфекциялық этиология), ми ісігі, мұрын жарақаты, иіс сезу нервтерінің жарылуына әкелетін этмоидты сүйектің сынуы. Сонымен қатар, аносмия атропинмен, морфинмен, тіпті никотинмен уланған жағдайда пайда болады.

Диагностика[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Көптеген клиникалық зерттеулерге негізделген, дұрыс диагноз қою өте маңызды, өйткені аносмия өлімге әкелетін аурудың жалғыз белгісі болуы мүмкін.

Аурудың мүмкін себептері:[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бас миының зақымдануы;
Иіс сезу жолдарының дамымауы;
Мұрынның хош иісті шырышты қабығының аурулары: мұрын ісіктері, қабыну аурулары (ринит, синусит немесе суық) [2];
Мұрын полипі;
Ортаңғы ісіктер немесе алдыңғы бас сүйек шұңқырының басқа көлемдік түзілмелері.
Льюдің дене кемістігі;
Паркинсон ауруы;
Covid-19;
Альцгеймер ауруы;
Токсиндер (әсіресе акрилат, метакрилат [6] және кадмий [7] [8]);
Жас [13];
Темекі шегу.