Қатысушы:Шахмарал Інжумаржан/зертхана

Ағайын-туыс деп бір рудан , айпадан өсіп, өрбіген ұрпақтар қауымы мен бірлігін айтады.«Ағайын» немесе «туыс»деп те атала береді.Бұлар бір қауым, бір ауыл болып, бір біріне қамқорлық жасап, қиын сәтте қол ұшын беруге міндеттіш.Туыстар тату, бірлікшіл, бір біріне қорғаныш болуы керек.Туыстар жеті атаға дейін туыстықты үзбейді және қыз алыспайды.Жеті атаға толғаннан кейін ру ақсақалдары жиылып, боз бие сойып, баталасып, қыз алысып, қыз беруге рұқсат береді.Бұл дәстүр бүгінге дейін сақталып әрі жалғасып келеді. Қазақ халқы тек руласын ғана емес одан әрідегі қандас тайпалардан тарағандарды да жақын тартып туысқан болады.

• Ата(ер)-әкенің әкесі.
• Әже (әйел) - әкенің шешесі .
• Әке (ер) - отбасының иесі .
• Ана (шеше) - өзіңді дүниеге әкелген адам
• Бала (ұл , қыз) - ата-анадан тараған ұрпақ .
• Немере -ұлдың баласы
• Шөбере - немеренің баласы .
• Ағайындылар - бір ата-анадан туған ұл мен қыздар.( және туысқандар )
• Аға (ер).Бір әке - шешеден туған (немесе ағайын туыстардың) жасы үлкен жігіт өзінен кішілерге «аға»болады .
• Іні (ер).Ағайынды адамдардың жасы кішісі үлкендерге «іні» болады.
• Апа (әйел).Бірге туған және туыстардың жасы үлкені өзінен кішілерге «апа» болады.
• Қарындас (әйел).Ағайындылар ішінде жасы кіші қыз ағаларына «қарындас» болады.
• Сіңілі (әйел).Ағайынды қыздардың кішісі үлкендерге «сіңілі» болады.
• Жеңге (әйел) -ағаның әйелі.
• Қайын іні (ер) .Жеңгелер үшін күйеуінің інілері қайың «іні» болады.
• Қайын сіңілі (әйел) .Жеңгелер үшін күйеуінің қарындастары «қайын сіңілі» болады .
• Келін (әйел).Інінің әйелі «келін» деп аталады.Бала мен немеренің әйелдері «келін бала» болады.
• Абысын (әйел).Ағайынды жігіттердің әйелдері бір біріне «абысын» болды.

«Сен білесің бе?» энциклопедиясы, «Жеті атасын білмеген жетесіз» бөлімі, 416-бет. Құрастырушылар: Қ.Ж. Райымбеков, Қ.Т. Байғамбылова.