Мазмұнға өту

Қатысушы:Alikhan Madibekov/Жирянка (Pinguicula)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет


Жирянка (лат. Pinguícula) —көпжылдық, сирек біржылдық жәндікқоректі өсімдіктерінің дүңгіршектер (Lentibulariaceae) тұқымдасының түрі.

Солтүстік жарты шардың экстратропикалық аймақтарында, сондай-ақ Оңтүстік Америкада кең таралған. Еуропада 12 түрі , Ресейде - 6—7 түрі өседі. Олардың ең кең тарағаны — кәдімгі Жирянка.

Ботаникалық сипаттама

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дүңгіршектер тұқымдасының басқа түрлеріне қарағанда Жирянкалардың шынтамыры болады.

Жапырақтары топтаса орналысады. Жапырақтың жоғарғы жағы көптеген бездермен жабылған: олардың кейбіреулері қантты шырышты бөледі, бұл ұсақ жәндіктерге арналған тұзақ болып табылады; басқа бездер тағамның қорытылуына көмектесетін ферменттер түзеді. Ұсталған жәндіктердің қозғалысы жапырақтың баяу бұйралуына әкелсе, шырыш құрбанның денесінің ақуыздарын ерітеді.

Гүлінің түсі күлгін, көк, қызғылт, қызыл, кейде ақ та болуы мүмкін. Гүлінен ұрық түзетін капсула (коробочка) түзіледі.

Таксономия

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жирянка тұқымдасы 73 [1] түрден тұрады.

Түрлер тізімі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тізім EOL және GRIN мәліметтеріне негізделген.

  • Pinguicula acuminata Benth.
  • Pinguicula agnata Casper.
  • Pinguicula caerulea Walt.
  • Pinguicula chuquisacensis S.Beck, A.Fleischm. & Borsch
  • Pinguicula ionantha Godfrey
  • Pinguicula lutea Walt.
  • Pinguicula macroceras Link
  • Pinguicula moranensis Kunth
  • Pinguicula planifolia Chapman
  • Pinguicula primuliflora Wood & Godfrey
  • Pinguicula pumila Michx.
  • Pinguicula villosa L.
  • Pinguicula vulgaris L. typus — кәдімгі Жирянка

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Жирянка // [[ : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Кеңістік энциклопедия, 1969—1978.
  • Жирянка // Брокгауз бен Ефрон энциклопедиялық сөздігі : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.

[[Санат:Еуразия флорасы]] [[Санат:Жыртқыш өсімдіктер]] [[Санат:Дүңгіршектер]] [[Санат:Category:Жәндікқоректі өсімдіктер]]