Қатысушы:RevengeSpirits/зертхана

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Уақф (Вакф)

__LEAD_SECTION__[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Вакф ( араб.: وقف‎ ‎ жанып тұр. «тоқтату», «тоқтату», «ұстап қалу»), вақф, хабус - ислам құқығында мемлекет немесе жеке тұлға діни немесе қайырымдылық мақсатта берген мүлік. Вакфқа жылжымайтын да, жылжымалы да иеліктен шығарылмайтын мүліктер кіруі мүмкін, бірақ тек пайда (кіріс) әкелетін және жұмсауға жатпайтындар ғана (мысалы, ақшаны вакфқа аударуға болмайды).

  • Заңды уақф ислам құқығы негізінде құрылтайшының берілген мүлікке құқығын толық жоғалтуын өз мойнына алды.
  • Вакфалеттің («әдеттегі уақф заңы») пайда болуы басқа нәрселермен қатар, меншік иелерінің мүлікті тартып алудан, тәркілеуден және шығыста кеңінен қолданылған биліктің озбырлығынан қорғауға ұмтылуымен түсіндіріледі. Осылайша, уақф мүлікті тыныш пайдаланудың белгілі кепілі қызметін атқарды [1] .

Ислам шариғаты бойынша, вакф мүлкі (мейлі жер, құрылыс, т.б.) қайырымдылық жасаушының меншігі болудан қалады, сонымен бірге одан алынған кірісті пайдалану құқығын алған адамның меншігіне де айналмайды. Вакфқа берілген мүлік қайырымдылық мекемесі ретінде қарастырылады, одан түскен табыс сол немесе басқа жолмен мұсылман қауымының (үмметінің) қажеттіліктеріне кетеді. Бұл жердегі маңызды нәрсе, мүлік вакфқа өткен кезде меншік құқығының (вакф) күші тоқтатылады, ал донор да, мемлекет те бұл мүліктің мәртебесін негізінен өзгерте алмайды. Вакфтық меншік институты мұндай мүліктің Алла Тағалаға жоғары иелік ету құқығын тануға және оны діни және қайырымдылық мақсаттарға пайдалануға негізделген.

Кейде вакф пен сенімді қарым-қатынас арасындағы ұқсастықтар өте шектеулі (вакф англо-саксон сеніміне жақынырақ):

  • Ресей Федерациясының Азаматтық кодексіне сәйкес мүлікті сенімгерлік басқаруға беру оған меншік құқығын сенімді басқарушыға беруге әкеп соқпайды, ал вакфқа берілген мүліктің бұрынғы иесі оған меншік құқығынан айырылды. .
  • Сенімгерлік басқаруға берілген мүлік өндіріп алуға жатады; вакф ажырамас және т.б.
  1. Н. Фиолетов. Вакуфное право //Большая Советская энциклопедия. 1-е изд. М., 1927. Т. 8: Буковые-Варле. Стлб. 608—610