Қатысушы:Tomiris shym hbn/зертхана

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

"Түз тағысы - табиғатпен тілдес" демекші,табиғат аясына назар аударсаңыз,небір ғажаптарға тап боласыз.Шілде және тамыз айларында орманды немесе шиі қалың өскен алқаппен жүгіріп өтсеңіз,бетіңе,денеңе,нәзік жіп оралғандай болады.Кейде ағаш бұтақтарының қолтығынан,дөңгелене керілген өрмекау ортасынан аулағыш торға түскен жәукемдеп отырған өрмекші де кезігіп қалады.Үркітіп алмай,зер сала қарасаңыз,оның денесінің айқын екі бөліктен құралғанын көресіз:бірінші шағын бөлігі-баскөкірек,буылтықсыз доп тәрізді,екінші үлкен бөлігі-құрсақ.Өрмекшінің үстіңгі жағынан қарағанда арқасындағы (құрсағының үстіндегі)ақ шаршы анық көрінеді.Өрмекші сондықтан шаршылы өрмекші деп аталады. Шаршылы өрмекшінің баскөкірек және құрсақ бөліктері белдеуленіп,жіңішкереді.Өрмекшінің баскөкірегінің алдыңғы бөлігінде сегіз жай көздері болады.Олар әр жаққа бағыттала орналасқандықтан,өрмекші айналасындағы заттарды түгел көре алады.Баскөкіректің астыңғы жағында,ауыздың үстіне қарай улы безді,ұшы тырнақ сияқты болып аяқталған екі күйісаяқ және жүретін сегізаяқтардың алдыңғы жағында екі тұтқыаяқ бірден көзге шалынады.Өрмекшінің буылтықсыз құрсақ бөлігі,құрсақтың соңын ала өрмек бездерінің өзегі ашылатын үш жұп өрмек сүйелдері болады. ҚОРЕКТЕНУІ. Өрмекші ұшатын бунақденелілер:шыбын,көбелек,өсімдік бітесімен,сондай-ақ әр түрлі қоңыздармен қоректенетіндіктен,жыртқыш жәндік болып саналады. Қорегін аулау үшін өрмекші құрсағының ұшындағы үш жұп өрмек сүйелдерінен бөлінетін жіп тәрізді бөлінді мен өрмекау тоқиды.Өрмек сүйелдерінің бір жұбынан- берік те жуантық ормек;екінші жұбынан-қорегін аулайтын жабысқақ өрмек;ал үшінші жұбынан пілдеге жұмсалатын нәзік жіп тәрізді өрмек шығады. ТЫНЫС АЛУЫ. Өрмекшілердің тынысалу жүйесі алуан түрлі.Біреуі-өкпе қапшықтарымен,екіншісі-демтүтікпен,үшіншісі-аталған тынысалу мүшелерінің екеуіме де,кейбіреулері тек терісі арқылы да тыныс алады.Бұлар-құрлықта болсын,суда тіршілік етсін,қашан да ауадағы оттегімен тыныс алатын жәндіктер. Шаршылы өрмекшінің тынысалу мүшелері-құрсақтың төменгі жағындағы ұсақ қатпаршақты өкпе қапшығы мен демтүтіктер. КӨБЕЮІ. Шаршылы өрмекшілер-дара жынысты жәндік,оның аталығы аналығынан кішкентай болады. Аналық өрмекші күзге қарай өрмектен сары пілде тоқып,оған мыңға жуық ұрықтанған жұмыртқаларды құнтақтайды да,қалқалы жерлерге салады.Жұмыртқалар қыс бойы жылы пілдеде жатып,көктемде жас өрмекшілерге айналады.Өрмекшінің аналығы қысқа қарай өледі.