Қашқар хандығы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қашқар хандығы - Шығыс Түркістандағы мемлекет, Шыңжаң өлкесінде 1864 жылғы мұсылман халықтардың көтерілісі кезінде құрылған. Астанасы - Үрімші шахары. Мемлекеті Лотай хан басқарды, ал қалалардың тізгінін яншайлар ұстады. Қашқар хандығында тұрақты әскер болған жоқ, әр қаланың өз жасағы болды. Дегенмен, ол Шыңжаңдағы ең күшті саяси одақ еді. Қашқардағы саяси жағдайдың тұрақсыздығы нәтижесінде 1864-1866 жылдары Қашқар хандығының билігіне Оңтүстік Тянь-Шаньнің Тұрфаннан бастап Токсун мен Қарашарға дейінгі қалалары қарады. 1866 жылы дүнгендер жергілікті қазақтардың қолдауымен Цин елінің өкілдерін Тарбағатай өлкесінен қуып шықты. Сол жылы Қашқар хандығы Хами шахарын басып алды, содан соң бірнеше бөлік жасақтарын көрші Іле өлкесіне жергілікті ұйғыр-тараншылармен билікке таласып жатқан дүнгендерге көмекке жібереді. 1867 жылы Қашқар хандығы өз шекарасын едәуір ұлғайтты. Алайда Цин империясы Шыңжаңдағы және оған шекаралас Шэньси мен Ганьсу аумақтарын- дағы өз билігін қайта орнатуға тырысты. 1867 жылы жазалаушылар Шэньси аймағындағы көтнрілісті басып тастады.Екінші жағынан Қашқар хандығына 1867 жылы Қашқарды басып алып,Йеттишаар(Жетіқала,ірі қалалардың санына солай аталған)ұйғыр мемлекетін құрған Жақып бек қысым жасады. Келесі жылы Қашқар хандығының әскері Жақып бектің қарамағындағы жерге басып кірді.