Мазмұнға өту

Қодас

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Қодас
Асыранды қодас. Іле Алатауда
Асыранды қодас.
Іле Алатауда
Амандық күйі

Vulnerable (IUCN3.1) [1]
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Жұптұяқтылар
Тұқымдасы: Қуысмүйізділер
Тегі: Bos
Түрі: B. grunniens
Екі-есімді атауы
Bos grunniens
Linnaeus, 1766
Синонимдері

Poephagus grunniens
Bos mutus Przewalski, 1883

Қодас (лат. Bos grunniens) - жұптұяқтылар отряды қуысмүйізділер тұқымдасы күдірлер туысына жататын сүткоректі. Жиі Poephagus туысына жатқызады. Шоқтығының биіктігі, 1,9 м, салмағы 1 тоннаға жетеді. Шоқтығында өркеші бар. Түсі қара не қара-сұр. Тері жамылғысы калың, төбітті. Бауыры мен кұйырығы ұзын қылшықты. Н.М.Прежевальский ашып, сипаттаған. Тек Тибетте, аласа тауларда мекендейді, мүмкін ертеде Алтай мен Саянда кездескен. Тау беткейлерінде тірішілік етеді. Шағылысуы қыркүйек-қазан айларында, маусым-шілдеде 1 бұзау туады. Қолға үйретілген қодас, жабайы түрінен біршама кіші. Түсі әр қилы, қара сұрдан ақ түске дейін.[2]

Қолға үйрету

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қодастарды осыдан шамамен 10 000 жыл бұрын Қытайда қолға үйреткен. Әлемде 14 миллионнан астам қолға үйретілген қодас бар. Оларды сүті, талшығы және еті үшін пайдаланып, олармен жүк тасымалдайды. Сонымен қатар, қодастарды ауыл шаруашылығында жер жырту үшін қолданады. Үй қодастары қызыл, қоңыр, қара және ақ түсті болып келеді.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Harris, R.B.; Leslie, D. (2008). Bos mutus. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on наурыз 29, 2009. Database entry includes a brief justification of why this species is of vulnerable.
  2. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3