Қойтүн (қала, Қытай)
| Қалалық аудан | |
| Қойтүн | |
| ұйғ. كۈيتۇن شەھىرى қыт. 奎屯 пінин: Kuítún | |
.png) | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Автономиялы аудан | |
| Автономиялы облыс | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
44°25′11″ с. е. 84°54′04″ ш. б. / 44.41972° с. е. 84.90111° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 44°25′11″ с. е. 84°54′04″ ш. б. / 44.41972° с. е. 84.90111° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Жер аумағы |
1171,21 км² |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
166 261 адам (2010) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
992 |
| Пошта индексі |
835000 |
| Автомобиль коды |
新D |
Қойтүн шекарасы
| |
Қойтүн (ұйғ. كۈيتۇن شەھىرى, қыт. 奎屯, пінин: Kuítún) — ҚХР-дың Шыңжаң-Ұйғыр автономиялы ауданындағы Іле-Қазақ автономиялы облысының қалалық ауданы. Бұл атау моңғол сөзі, «үлкен аяз» дегенді білдіреді.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1884 жылы Шыңжаңның әскери билігі бұл жерлерде пошта бекетін құрды. 1913 жылы Синхай төңкерісінен кейін бұл жерлер Қойтүн ауылы ретінде Ұсу уезінің құрамына кірді (уездегі тоғыз ауылдың бірі). 1950 жылы тамызда ҚХР құрылғаннан кейін әкімшілік бөліністі қайта құру жүргізіліп, Койтүн Ұсу 2-уезд ауданының 1-болысы болды. 1957 жылдың наурыз айынан бастап Шыңжаң өндірістік-құрылыс ғимаратының бір бөлігі Қойтүнде орналасты.
1958 жылы Қойтүн Ұсу уезінен бөлініп, жаңадан құрылған Қарамай қалалық ауданына ауыстырылды. 1975 жылы 25 наурызда Шыңжаң өндірістік-құрылыс ғимараты таратылып, оның бөліктері алып жатқан жерлер жергілікті билік басқаруына берілді.
1975 жылы 29 тамызда ҚХР Мемлекеттік кеңесінің жарлығымен Шәуешек ауданының Қарамай қалалық уезінен шығарылып, Іле Қазақ автономиялық облысының үкіметіне тікелей бағынатын Қойтүн қалалық ауданы құрылды.
1975 жылы 10 қыркүйекте Іле-Қазақ автономиялық облысының астанасы Құлжадан Қойтүнге көшірілді.
1979 жылы қазанда Іле-Қазақ автономиялық облысының астанасы Қойтүннен Құлжаға қайтарылды.
1981 жылы желтоқсанда Шыңжаң өндірістік-құрылыс ғимараты қайта құрылды.
Географиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қойтүн солтүстігі мен оңтүстігінде Қарамай қалалық ауданы, шығысы мен батысында Тарбағатай аймағымен шектеседі.
Әкімшілік бөлінісі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қойтүн қалалық ауданы 5 көше комитетіне және 1 болысқа бөлінеді.