Қолаңса

Қолаңса. Қолтық терлегенде шығатын жағымсыз сасық иіс. «... кірден, қолақсадан арылып, тері көздері ашылады» (Б. Елқондиев, Жүзу.). «Қолаңса» сөзінің қазақ тіліндегі мағынасы бертінде пайда болған деуге дерек жоқ емес. Кейбір түркі тілінің өзінде, әсіресе, якуттарда «келөһүн» немесе «холоңсо» сөздері біздің тіліміздегі «тер» мағынасында қолданылады. Якуттарға бұл сөз моңғол не тунгус-маньчжур тобындағы тілдерден ауысуы ықтимал. Маньчжур тілінде: қолоңсу — тер, терлеген мағынасына нұсқайды. моңғолдарда «хөлс», қалмақ тілінде «көлсн» дыбыстық құрамдағы сөздер де «тер» деген ұғымға ие. Көрсетілген деректерді салыстыра келгенде, сөздің алғашқы түбірі моңғол, қалмақ тілдеріндегі «хөлс», «көлен» тұлғалары, ал тұңғыш мағынасы «тер» деп ұғынып, якут, маньчжур тілдерінде тұлғасын жұрнақ арқылы өзгерткенмен мағынасын сақтаған да, ал қазақ тілінде мағынасы басқарақ болып қалыптасқан.