Қоныстану жүйесі

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қоныстану жүйесі - аумағы жағынан тұтас, атқарымдары жағынан бірімен-бірі байланысқан мекендер жиынтығы. Ол құрамындағы мекендердің параметрімен де, олардың арасындағы әлеуметтік-экономикалық байланыстардың қарқындылығымен де сипатталады. Қоныстану жүйесі — халықтың қоныстануын жүйелік көзқарас әдістерімен зерттеу кезіндегі алғашқы ұғым. Қоныстану жүйесіне тән ерекшелікке моноцентризм, яғни төңірегінде қоныстану жүйесі қалыптасатын орталықтың болуы (әдетте, қала) жатады. Масштабы мен күрделілік дәрежесі бойынша қоныстану жүйесі жергілікті және аймақтық болып бөлінеді.

Қоныстанудың аймақтық жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қоныстанудың аймақтық жүйесі - белгілі бір аумақтың шегінде бірімен-бірі өндірістік байланыстармен, халыққа қызмет ететін жүйелермен, көліктік торымен, ақпарат жүйесімен, табиғатты пайдаланудың және қоршаған ортаны корғаудың бірыңғай саясатымен, басқарудың ортақтануымен сипатталатын жүйе.

Қоныстанудың бірыңғай жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қоныстанудың бірыңғай жүйесі - халықтың келешектегі қоныстануының география ғылымы бойынша теориялық тұжырымдамасы. Қалалық және ауылдық елді мекендер адамдарының тіршілік іс-қимылдары, еңбек өнімділігі, күнкөріс және халыққа қызмет ету жағдайлары бір-бірінен тым алшақ болмауын көздейді.

Қоныстанудың жергілікті жүйесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қоныстанудың жергілікті жүйесі - өзара өндірістік байланыспен, халыққа қызмет ету жүйесімен, көлік торымен (немесе жүйесімен), ақпарат жүйесімен, табиғатты пайдалану және қоршаған ортаның тұтас саясатымен, автономдық нысандарды басқару жүйесінің ортақтығымен біріккен үлкен аумақтың ауқымында орналасқан мекендер тобы.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 жыл. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6