Қоршаған ортаның денсаулығы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту


Қоршаған орта денсаулығы – адам денсаулығына әсер ететін табиғи және құрылыстық ортаның барлық аспектілерімен айналысатын қоғамдық денсаулық саласы[1]. Қоршаған орта денсаулығының негізгі пәндері экология, токсикология, экологиялық эпидемиология және қоршаған орта және еңбек медицинасы болып табылады[2]. Қоршаған ортаның денсаулығы 1989 жылы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДСҰ) құжатында: «Қоршаған орта факторларымен анықталатын адам денсаулығы мен ауруларының аспектілері», – деп көрсетілген[3][4]. 1990 жылғы ДДҰ құжатында қоршаған ортаның денсаулығы химиялық заттардың, радиацияның және кейбір биологиялық агенттердің тікелей патологиялық әсерлерін де, физикалық, психологиялық, әлеуметтік және мәдени факторлардың халықтың денсаулығы мен әл-ауқатына (көбінесе жанама) әсерін де қамтиды[5].

Экологиялық денсаулық мәселелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қоршаған ортаның денсаулығы адам денсаулығына байланысты табиғи және құрылыстық ортаның барлық аспектілеріне қатысты. Экологиялық денсаулық мәселелеріне мыналар жатады:

  • Биологиялық қауіпсіздік.
  • Апатқа дайындық және әрекет ету.
  • Азық-түлік қауіпсіздігі.
  • Тұрмыстық жағдайлар.
  • Жерді пайдалануды жоспарлау.
  • Сұйық қалдықтарды басқару, соның ішінде қалалық ағынды суларды тазарту қондырғылары мен жергілікті ағынды суларды бұру жүйелері.
  • Медициналық қалдықтарды басқару және кәдеге жарату.
  • Еңбек қауіпсіздігі және өндірістік гигиена.
  • Рентген сәулелерінің немесе радиоактивті изотоптардың иондаушы сәулеленуінің әсерін қоса, радиологиялық денсаулық.
  • Рекреациялық су ауруларының алдын алу, оның ішінде бассейндерде, сондай-ақ теңізде және тұщы суда шомылу орындарында.
  • Қатты қалдықтарды басқару, соның ішінде полигондар, қайта өңдеу нысандары, компост және қатты қалдықтар станциялары.
  • Тұтыну өнімдерінде, үйлерде, жұмыс орындарында, ауада, суда немесе топырақта улы химикаттардың әсері.
  • Векторлық бақылау, соның ішінде масалар, кеміргіштер, шыбындар, тарақандар және басқа зиянкесті жәндіктермен күресу.

Дереккөздер:[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ Dovjak, Mateja; Kukec, Andreja (2019), "Health Outcomes Related to Built Environments", Creating Healthy and Sustainable Buildings, Cham: Springer International Publishing, pp. 43–82, doi:10.1007/978-3-030-19412-3_2, ISBN 978-3-030-19411-6, S2CID 190160283
  2. ↑ Kelley T. The ecology of environmental health. Environ Health Insights. 2008 Jul 21;2:25-6. doi:10.1177/117863020800200001 PMID 21572828; PMCID: PMC3091335.
  3. ↑ "Environmental Health - an overview | ScienceDirect Topics". http://www.sciencedirect.com/ Retrieved 2023-06-13.
  4. ↑ "EHINZ". http://www.ehinz.ac.nz/ Retrieved 2023-10-19.
  5. ↑ https://academic.oup.com/book/35585/chapter-abstract/306374236?redirectedFrom=fulltext#:~:text=Environmental%20health%20practice%20is%20concerned,can%20potentially%20affect%20human%20health
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Қоршаған_ортаның_денсаулығы&oldid=3307796» бетінен алынған