Қостанай облысындағы өрт
Қостанай облысындағы өрт 2022 жылғы 2 қыркүйекте сағат 15:10-да басталған. Оттың таралуына жоғары температура мен секундына 20 метрге дейін болған екпінді жел ықпал етті. Бұл өрттің орман алқабының үлкен аумағына таралуына әкелді, сонымен қатар елді мекендерге қауіп төнді.
| Дата | 2022 жылғы 2—7 қыркүйек |
|---|---|
| Уақыт | 15:10 (UTC+6:00) |
| Орналасқан жері |
 ҚазақстанҚостанай облысы |
| Жарақат алғандар | 12 |
| Қайтыс болғандар | 1 |
Өрт сөндіру басталған сәттен бастап тікұшақтар әуеден 327 рет су шашты. Барлығы 2091 адам эвакуацияланды. 12 адам өрт кезінде жеңіл және орташа ауырлықтағы жарақаттар, күйіктер алып, уланған. 1935 жылы туған бір адам қаза тапты. Өрт аумағы 43 мың гектарды құрады. Екі елді мекендегі 91 тұрғын үй жанып кетті[1]. Өртті 700-ден аса құтқарушы сөндірді[2]. 7 қыркүйек күні сағат 15:00-де Қостанай облысында болған ірі өрт өшірілді[3].
Оқиғалар желісі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2 қыркүйек[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қостанай облысында 2 қыркүйекте Қазанбасы ауылынан 20 шақырым жерде орманда өрт шығып, жайыла бастаған. Кейін өрт аумағы ұлғайып, жақын маңдағы бірнеше елді мекенді өрт шалды. 1,8 мыңнан астам адам эвакуацияланды: Озёрное (250 адам), Аманқарағай (1000 адам), Калинино (228 адам), Лесное (363 адам). Төтенше жағдай министрлігі өрт сөндіруге 36 градус ыстық пен жел кері әсерін тигізіп жатқанын айтқан.
3 қыркүйек[өңдеу | қайнарын өңдеу]
3 қыркүйек күні метеорологиялық жағдайдың күрделенуіне байланысты, оның ішінде ауа температурасының 36 градусқа, желдің жылдамдығы 28 метрге дейін көтеріліп, өрт аумағы 9 400 гектардан асты. Орман алқабының жалпы ауданы 40 000 га.
Өртті сөндіруге 32 бірлік техника мен күш жұмылдырылды, оның ішінде 3 әуе кемесі, 3 өрт сөндіру поезы, жеке құрамның 235 адамы: ТЖМ - 14 бірлік техника, жеке құрамның 61 адамы, суағар құрылғылары бар 2 тікұшақ; ІІМ - жеке құрамның 33 адамы; Қорғаныс Министрлігі - жеке құрамның 20 адамы; Орман шаруашылығы - 32 бірлік техникасы, жеке құрамның 83 адамы; «Қазавиаорманқорған» РМҚК - 12 адам, 2 бірлік техникасы,1 әуе кемесі; ЖАО - 3 бірлік техникасы, жеке құрамның 20 адамы; «ҚТЖ» АҚ - 4 өрт сөндіру пойызы (21 адам).
Су ағызу құрылғылары үшін суды 25 км қашықтықта орналасқан табиғи су қоймасынан алуда. Өртті сөндіруге 21 рет суды шашу жүргізілді.
«Қазгидромет» РМК деректері бойынша Қостанай облысында жоғары температура 38 градусқа дейін, желдің жылдамдығы секундына 23 метрге дейін сақталады.
Төтенше жағдайлар министрі генерал-лейтенант Ю.В. Ильин әуе барлауын өткізді.
Озерное ауылынан (250 адам) және Аманқарағай ауылынан солтүстік бөлігінен (1000 адам), Калинино ауылынан (228 адам), Лесное ауылынан (363 адам) жалпы барлығы 1841 адам эвакуацияланды.
Сағат 18.05-те 30 тұрғын үйі бар Аманқарағай ауылы және жақын маңдағы мұнай базасының әкімшілік ғимаратына өрттің өтуі туралы ақпарат келіп түсті.
22 сағат 00 минуттың жағдайы бойынша Әулиекөл ауылына Ақмола облысы ТЖД күштері мен құралдарының 9 бірлік техникасы тобы мен жеке құрамнан 50 адам келді.[4]
4 қыркүйек[өңдеу | қайнарын өңдеу]
4 қыркүйекте өрт аумағы 43 мың гектардан асты, орман шаруашылығының жалпы ауданы 107 257 га.
Өртті сөндіруге 196 бірлік техника, 7 әуе кемесі, 5 өрт пойызы, жеке құрамның 1526 адамы жұмылдырылды: ТЖМ - 58 бірлік техника, жеке құрамның 359 адамы, суағар құрылғылары бар 4 тікұшақ (Нұр-Сұлтан қ., Қостанай, Ақмола, Солтүстік Қазақстан облыстарының ТЖД, 52859 ә/б (Қарағанды қ.)); ІІМ-жеке құрамнан 700 адам, 61 бірлік техника; Қорғаныс министрлігі - жеке құрамнан 169 адам, суағар құрылғылары бар 2 тікұшақ; Орман шаруашылығы-36 бірлік техника, 137 адам орман күзеті; "Қазавиаорманқорғау" РМҚК-17 адам, 3 бірлік техника, 1 әуе кемесі; ЖАО - 38 бірл. жеке құрамның 123 адамы; "ҚТЖ" АҚ - 5 өрт сөндіру пойызы (21 адам).
Суағар құрылғылары үшін тікұшақтармен су алу табиғи су айдынынан 25 км қашықтықта жүргізіледі. Өртті сөндіру басталғаннан бері 93 рет су ағызылды.
Озерное а. (250 адам), Аманқарағай а. солтүстік бөлігінен (1000 адам), Калинино а. (228 адам) және Лесное а. (363 адам) 1841 адам эвакуацияланды.
20.00-де эвакуациялық пункттерде 66 адам бар, қалғандары өз үйлеріне оралып, туысқандарына орналастырылды.
10 адам жарақат, күйік алды, жеңіл және орташа ауырлықтағы уланды (бір кәмелетке толмаған адамды қоса алғанда, 5 адам,1 орман шаруашылығының қызметкері, 1 әкімдік қызметкері, 3 ТЖМ қызметкері), үйлеріне жіберілді.
Сағат 20.00-де Аманқарағай, Лесное, Озерное және Бағаналы ауылдары ауданындағы 4 учаскеде, сондай-ақ орман аймағында өрт сөндіру жұмыстары жүргізілуде.[5]
5 қыркүйек[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өрт сөндіру орман аймағындағы 5 учаскеде (Аманқарағай, Лесное, Озерное, Бағаналы және Калинино ауылдары ауданында) жүргізілуде (жиегінің жалпы ұзындығы 5 км). Барлығы 91 тұрғын үй зардап шекті: 85 Аманқарағай ауылында және 6 Озерный ауылында.
Өртті сөндіруге құрамында 224 бірлік техника, 6 әуе кемесі, 5 өрт сөндіру пойызы, жеке құрамның 2193 адамы бар ТЖМ, ІІМ, ҰҰ, Қорғанысмині, ЖАО және облыстың коммуналдық қызметтерінің күштері мен құралдары жұмылдырылды.
11 адам (халықтың 6 адамы, оның ішінде бір кәмелетке толмаған адам, орман шаруашылығының 1 қызметкері, әкімдіктің 1 қызметкері, ТЖМ 3 қызметкері) жеңіл және орташа ауырлықтағы жарақат, күйік, улану алды, 1935 жылы туған бір адам қаза тапты.
Өрт сөндіру басталған сәттен бастап 109 су ағызу жүргізілді.[6]
6 қыркүйек[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Елді мекендерге қауіп жоқ. Жалындап жанып жатқан учаскелер жоқ, қалдық от ошақтарын сөндіру жұмыстары жүргізілуде. Төрт аумақта (Аманқарағай, Лесное, Озерное және Бағаналы ауылдары) қарауылдау ұйымдастырылып, жұмыстар жүргізілуде.
Аздаған жауын жауғандықтан ауа ылғалдығы күшейді.
Сағат 7:30-дан 8.40-қа дейін өрт аумағына ұшу жұмыстары жүргізілді. Әуеден барлау нәтижесінде Бағаналы ауылынан Қазанбасы ауылына қарай ауданда өрт төменгі бөлігінде байқалады. Озерное, Лесное және Аманқарағай ауылдарында жағдай тұрақталды. Озерное, Аманқарағай ауылдарында тек локальды өрт ошақтарының жануы, түтін байқалады.
Әулиекөл орта мектебінің (21 адам), Әулиекөл мектеп-интернатының (1 адам), Қазанбасы орта мектебінің (20 адам) эвакуациялау пунктінде 42 адам, оның ішінде 14 бала бар. Эвакуцияланғандардың негізгі бөлігі өз үйлеріне оралды, қалғандары туыстарының үйінде.
Өртті сөндіруге құрамында ТЖМ, ІІМ, ҰҰ, Қорғаныс министрлігі, ЖАО және облыстың коммуналдық қызметтерінің күштері мен құралдары: 207 бірлік техника, 6 әуе кемесі, 2 өрт сөндіру пойызы, жеке құрамнан 1 785 адам жұмылдырылды.
12 адам (7 тұрғын: кәмелеттік жасқа толмаған бір адам, орман шаруашылығының 1 қызметкері, әкімдіктің 1 қызметкері, ТЖМ 3 қызметкері) жеңіл және орташа ауырлықтағы жарақат, күйік, улану алды.
Өрт сөндіру басталған сәттен бастап тікұшақтар әуеден 191 рет су шашты.[7]
7 қыркүйек[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2022 жылғы 7 қыркүйекте сағат 15.00-де Қостанай облысының Әулиекөл ауданындағы табиғи өрт ауыздықталды. Жалындап жанып жатқан учаскелер жоқ, қалдық от ошақтарын сөндіру жұмыстары жүргізілуде. Аманқарағай, Лесное, Озерное және Бағаналы ауылдарының аумақтарында қарауылдау жұмыстары ұйымдастырылды.[8]
Озерное, Лесное және Аманқарағай ауылдарында жағдай тұрақталды. Озерное, Аманқарағай ауылдарында тек локальды өрт ошақтарының бықсуы байқалады.
Өрт сөндіру басталған сәттен бастап тікұшақтар әуеден 243 рет су шашты.
Өрт басталғаннан бері барлығы 2091 адам эвакуацияланды (3 қыркүйекте Аманқарағай, Озерное және Лесное ауылдарынан - 1841 адам, 5 қыркүйекте Бағаналы ауылынан Қазанбасы ауылына - 250 адам).
Учаскелердегі өртті сөндіруге құрамында ТЖМ, ІІМ ҰҰ, Қостанай қаласындағы академиясының, Қорғаныс министрлігінің, ЖАО және облыстың коммуналдық қызметтерінің күштері мен құралдары: 79 бірлік техника, 6 әуе кемесі, 2 өрт сөндіру пойызы, жеке құрамнан 721 адам жұмылдырылды.[9]
Салдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Біріккен Араб Әмірліктері Қостанай облысындағы орманды қалпына келтіру жұмыстарына 1 миллион доллар көлемінде көмек көрсетті[10][11]. Eurasian Resources Group өрттің салдарын жоюға 1 миллиард теңге бөледі[12][13].
Әскери және қызметтік борышын атқару кезіндегі жанқиярлығы және төтенше жағдайда көрсеткен ерлігі үшін Қостанай облысындағы орман өртін сөндіруге қатысқан 20 адам "Ерлігі үшін" медалімен марапатталды. Сондай-ақ, Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 48 азаматқа алғыс жариялады[14][15].
Төтенше жағдайлар министрі Юрий Ильин Қостанай облысындағы өрттің шығуына адам факторы себеп болғанын мәлімдеді[16]. Облыстағы орман өрттері фактілері бойынша Ішкі істер органдары қылмыстық кодекстің 341-бабы (ормандарды жою немесе бүлдіру) және 2-бөлімнің 204-бабы (Бөтен мүлікті абайсызда жою немесе бүлдіру) бойынша қылмыстық істер қозғады[15].
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Әулиекөл ауданындағы ірі орман өрті толықтай сөндірілді. kaz.zakon.kz (10 қыркүйек 2022).
- ↑ Дина Шарипханова Қостанай облысындағы алапат өрт: қазірге дейін не белгілі?. Tengrinews.kz (7 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы өрт: басқа облыстардан келген құтқарушылар үйіне қайтып жатыр. kaz.zakon.kz (8 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысында болған табиғи өрт бойынша жедел ақпарат. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі (ресми интернет-ресурсы). gov.kz (3 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы табиғи өрт бойынша 4 қыркүйек сағат 21.00 жедел ақпарат. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі (ресми интернет-ресурсы). gov.kz (4 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы табиғи өрт бойынша 5 қыркүйек сағат 18.00-гі жедел ақпарат. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі (ресми интернет-ресурсы). gov.kz (5 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы табиғи өрт бойынша 6 қыркүйек сағат 18.00-дегі жедел ақпарат. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі (ресми интернет-ресурсы). gov.kz (6 қыркүйек 2022).
- ↑ ҚР ТЖМ елімізде болған өрттермен күресу бойынша қабылданып жатқан шаралар туралы ақпарат берді. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі (ресми интернет-ресурсы). gov.kz (7 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы табиғи өрт бойынша 7 қыркүйек сағат 08.00-дегі жедел ақпарат. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі (ресми интернет-ресурсы). gov.kz (7 қыркүйек 2022).
- ↑ БАӘ Қостанай облысындағы орманды қалпына келтіруге 1 миллион доллар бөлді. Tengrinews.kz (21 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы өрт: БАӘ қалпына келтіру жұмыстарына 1 млн доллар бөлді. Sputnik.kz (21 қыркүйек 2022).
- ↑ Eurasian Resources Group Қостанайдағы өрттің салдарымен күреске 1 миллиард теңге қаражат бөледі. Eurasian Resources Group (6 қыркүйек 2022).
- ↑ ERG Қостанай облысындағы өрттің салдарын жоюға 1 миллиард теңге бөледі. Sputnik.kz (12 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы өрт: Тоқаев 20 қазақстандықты марапаттады. Tengrinews.kz (22 қыркүйек 2022).
- ↑ a b Тоқаев Қостанай облысындағы өртті сөндіруге атсалысқан 20 адамды марапаттады. Экспресс К (22 қыркүйек 2022).
- ↑ Қостанай облысындағы өрт себебі анықталды. bugin.kz (24 қыркүйек 2022).
Сілтеме[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- "Әулиекөлдегі өрт: тілсіз жауға тойтарыс" деректі фильм. ҚР Президентінің Телерадиокешені, 8 қыркүйек 2022 жыл.