Қызылтас петроглифтері

Қызылтас петроглифтері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қызылтас петроглифтері— қола дәуірінің соңғы кезеңіне жататын Орта Азия бейнелеу өнері ескерткіші.

ҚХР-дің Үрімші қаласынан 150 км, Құтыби ауданының орталығынан 75 км жерде Тянь-Шаньның орталық сілемі — Еренқабырға тауының қойнауынан табылған. 1987 ж. ШөАР археологиялық зерттеу институтының археологтары (жетекшісі Ван Бин Хуа) алғаш зерттеді. Неоген дәуіріне тән алевролит тастары болғандықтан жартастардың беті тегіс. Өлшемі 120 м болып келетін тас бетіне алғашқы қауымдық қоғамдағы діни-ғұрыптық салт-рәсім көріністерін бейнелейтін “алып картина” қашалып салынған. Ондағы кескіндердің ұзын саны 300-ден асады. Суреттегі тұлғалардың көпшілігі жалаңаш, кейбірі киіммен ғұрыптық би билеп, құлшылық етіп жатқан кейіпте бейнеленген. Суреттердің сюжеті эротик. мазмұнға құрылған. Қызылтас петроглифтері — қола дәуірінің соңғы кезеңіндегі (б.з.б. 15 — 10 ғ-лар) Орта Азиядағы көне тайпалардың дүние танымы мен діни нанымдарын, мифологиясын паш ететін өнер туындысы. Мазмұны, иконографиясы, орындалу техникасы және көлемі жағынан теңдесі жоқ мұндай жартас суреттері Еуразия далаларында сирек кездеседі.