Мазмұнға өту

Қышабас

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Қышабас
Кәдімгі қышабас
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер
Бөлімі: Гүлді өсімдіктер
Табы: Қос жарнақтылар
Сабы: Brassicales
Тұқымдасы: Brassicaceae
Тегі: Barbarea
W. T. Aiton
түрлері

22 түрі белгілі

Қышабас, сурепка (лат. Barbarea) – орамжапырақ тұқымдасына жататын екі не көп жылдық шөптесін өсімдік. Қазақстанда орманды шалғындар мен егістік жерлерде, өзендер мен көл жағалауларында, кейде тау беткейлерінде өсетін 4 түрі бар. Соның ішінде жиі кездесетіні – кәдімгі қышабас (B. vulgarіs). Оның биіктігі 30 – 70 сантиметр, төм. жапырағы лира тәрізді, 2 – 4-тен топтанып өседі, жоғарғылары тұтас болады. Сары түсті гүлдері шашақ гүлдеріне топталған. Мамыр – маусым айларында гүлдеп, жеміс салады. Жемісі – қос жақтаулы, төртқырлы бұршаққын. Тұқымының құрамындағы 25 – 36%-дай шала кепкен май әсерінен бұл өсімдік улы болып келеді. Оны үй жануарлары мен құстар жемейді. Кавказда кей түрлерінің жапырағы салат ретінде дастарқан мәзіріне кіреді. Шірнелі өсімдік, гүлімен жібек маталарды сары түске бояйды.

[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том