Құршаян
Құршаян (Scorpіones) — өрмекшітәрізділер класының бір отряды. Қазба қалдықтары силур кезеңінен белгілі. Жер шарында 750-дей түрі бар, әсіресе, тропиктік және субтропиктік аймақтарда көп таралған. Қазақстанда 12 түрі, соның ішінде шұбар құршаян (Buthus eupeus) жиі кездеседі. Оның тұрқы 6,5 см-дей. Денесі баскөкірек және құрсақ бөлімдерінен тұрады. Бас-көкірек бөлігі тұтас сауытпен қапталған, онда 1 жұп және бірнеше бүйір көздері орналасқан. Құршаяндардың 4 жұп аяқтары бар. Құрсақ бөлімінің иілген инесі бар томпақ соңғы буынында (тельсонында) 2 улы безі орналасқан. Оның ұшына улы бездердің өзектері ашылады. Қармалауыш аяқтары мықты қысқыштармен (қармағыш мүше) жалғасқан. Өкпемен тыныс алады. ұрпағын тірідей туады. Дернәсілдері аналығының денесінде қалып қояды. Қорегін әдетте түнде аулайды, негізінен жәндіктермен қоректенеді. Қорегін қысқышымен қысып тұрып, шағып алады. Құршаян шаққан бала өліп кетуі мүмкін, ал ересек адам қатты ауырсынады (шаққан жері қызарып, дуылдайды, ісінеді). Құршаян шаққан жерді сығып, уын ағызып, мүсәтір спиртін жағу керек.[1]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, I том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |