Құю машинасы

Құю машинасы — құю өндірісінде балқыған металды қалыпқа құю процестерін атқаратын машиналардың жалпы аты. Ол қалыпқа құйылатын балқыманың мөлшерін және оның дұрыс құйылуын реттейді, құйма қатайғаннан кейінгі ажырату жұмысын орындайды. Құю машинасының кең таралған түрлері: металл қалыптарға құю машинасы, металды қысым арқылы құю машинасы, центрден тепкіш күш әсерімен жұмыс істейтін құю машинасы Соңғы аталған машинада балқыған металды белгілі жылдамдықпен айналып тұратын қалыпқа құю арқылы құйма алу процесі орындалады. Центрден тепкіш күштің әсерінен құйманың пішіні түзіліп, құрылымы ұсақ, тығыз және мех. қасиеттері жоғары болады. Мұндай құю машинасы негізінен, цилиндр тәрізді және айналма пішінді құймаларды құюда қолданылады.

Құрылысына қарай центрден тепкіш машиналары көлденең және тік осьті болып екіге ажыратылады. Көлденең осьті айналу машинасында балқытылған металды шөміштен арнайы науа арқылы минутына 200 — 1400 жиілікпен айналатын қалыпқа құяды. Сұйық металл қалыптың ішкі қабырғаларына қарай ағып қалыптың ішкі құрылысына ұқсас құйма алынады. Құю процесі кезінде қалып сырты сумен немесе ауамен салқындатылады. Мұндай машиналармен құбыр, төлке, гильза тәріздес цилиндрлі дайындамалар мен бөлшектер құйылады.

Тік осьті айналу машинасында балқытылған металл шөміштен минутына 160 — 500 жиілікпен айналатын қалыпқа құйылады. Қалыптың астыңғы қабатына құйыла бастаған сұйық металл центрден тепкіш күштің әсерінен қалыптың цилиндрлі қабырғасына қарай қысылып, дөңгелек қабат түзейді. Мұндай машиналарда тісті дөңгелек, сақина тәрізді бөлшектердің дайындамасы алынады. Құю процесін үздіксіз жүргізетін әрі түгелдей автоматтандырылған құю машинасымен қатар оның қолмен басқарылатын және жартылай автоматты түрлері бар.