Үйшік үйінді
Үйшік үйінді — кен-металлургия кəсіпорнының маңында үйілген бос жыныс, өндіріске жарамсыз руда (пайдалы қазындымен бірге қазылған), кен байыту қалалардың қалдығы, металлургиялық заттардың күл-қоқысы.
Кенді ашық əдіспен қазу жүйесінде
- үйшік үйілген орнына қарай:
- ішкі (кен алынған карьер ішіндегі)
- сыртқы (карьер сыртына үйілген),
- жер бедеріне қарай:
- жазық жерде
- жал бетке үйілген,
- үйілген қабат санына (биіктігіне) қарай:
- бір қабатты
- көп қабатты түрлерге ажыратылады.
Жасалу жолы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Үйшік үйіндіні жасағанда ең алдымен оның ұзын бойымен алғашқы жал (биіктігі 10-15 м) үйіледі. Ол үшін драглайн,механикалық күрек, абзетцер бульдощер не скрепер қолданылады.Карьерден шығарылған бос жыныс осы жалдың екі жағына төгіліп тапталы отырады. Үйші үйіндінің негізгі өлшемдеріне оның алып жатқан ауданы, биіктігі, жəне оның жақтарының көлбеулік бұрышы жатады.
Өндірістегі үйшік үйінді[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Өндірісте үйші үйінді жақтарының орнықты болатын қалпын анықтауға көп көңіл бөлінеді. Жұмсақ жəне беріктігі орташа жыныстар үйшік үйіндісінің биіктігі 30 м,ал қатты жыныстар үйшік үйіндінің биіктігі 60 м-ге жетеді. Кейбір жағдайда ( тау бөктері ,шатқалда) қатты жыныстар үйіндісінің биіктігі 300 м-дей болады.