Үлкен тамыржегіш қоңыз
| Үлкен тамыржегіш қоңыз | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||
| Dorcadion grande Jakovlev, 1906 |
Үлкен тамыржегіш қоңыз (лат. Dorcadion grande) – қатты қанаттылар сабының сүген қоңыздар тұқымдасына жататын қоңыз. Саны төмендеп, таралу аймағы қысқарып бара жатқан, сирек кездесетін, таралу аймағы тар түр. Туыстағы ең ірі өкіл, жүйеде жеке түр. Қаскелең-Есік өзен аралығындағы Iле Алатауының орталық бөлігінде таралған.Аздаған жерде ғана сақталған, анда-санда кездеседі. Алматы маңынан толық жоғалып біткен. Тау етегінен теңіз деңгейінен 1500–1800 м биіктікке дейінгі түрлі шөпті далалы жерлерде кездеседі. Астық тұқымдастары басым тек тың жерлерде тіршілік етеді, мұнда ересек қоңыздар қоректенеді. Дернәсілдері көпжылдық астық тұқымдастардың тамырын кеміреді. Дамуы екі жылға созылады. Теңіз деңгейінен қандай биіктікте орналасқанына байланысты, ересектері мамыр-маусымда белсенді. Түрдің санының азаюына тың жерді игеру мен өрттер әсер етті, сондықтан түрдің сақталған тіршілік орталарында кез келген шаруашылық жұмыстарына тыйым салу керек.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ғажайып омыртқасыздар. Қазақстан Қызыл кітап беттерінен. Құрастырушылар И.Д.Минтяев, Р.В. Ященко, В.Л. Казенас.