Ұйқы безінің резекциясы
Ұйқы безінің панкреатодуаденальды резекциясын өткізу техникасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Панкретодуаденальды резекция ұйқы безі басының, жалпы өт жолының преампулярлы бөлігінің және онекіелішектің үлкең емізікшесінің қатерлі ісіктерінде қолданылатын ең негізгі емдеу тәсілі болып саналады. Операцияның мақсаты ұйқы безінің басы мен онекіелішектің резекциясын жасаған кезде асқазан-ішек жолының және өт жолдарының өтуін қамтамасыз ету болып саналады.
Панкреатодуаденальды резекциясын өткізу техникасы күрделі болғандықтан бұл операцияның көптеген әртүрлі нұсқаулар ұсынылған, олар өт жолдары мен асқазан-ішек жолдарының арасындағы анастомозына және ұйқы безі культасының өңдеу техникасына байланысты ерекшеленеді. Панкреатодуаденальды резекцияның барлық әдістерін В. Н. Шамов төрт топқа бөлді.
- Бірінші топқа жататын әдістері өт қабы мен асқазан арасындағы анастомоз және ұйқы безі культасын аш ішекке тігумен ерекшеленеді.
- Екінші топта әдістерді біріктіреді, яғни жалпы өт жолы мен аш ішек арасындағы анастомоз және ұйқы без культасын аш ішекке тігеді.
- Үшінші топ холецистоеюностомиясы ұйқы безі культасын тігумен немесе оны экстирпациялау.
- Төртінші топқа жалпы өт жолы мен аш ішек арасындағы соустья жасаумен қатар ұйқы без культасын жауып немесе оны алып тастау.
Операцияның маңыздысы өт жолы, ұйқы без культасы, асқазан және ішектер арасындағы анастомоздардың рациональды орналасу болып саналады. Ең жиі қолданылатыны жоғарғыда - өт жолдары мен ішек арасындағы анастомоз болып саналады, ал одан біраз төмен – ұйқы без культсы мен ішек арасындағы анастомоз және одан да төменгісі – гастроэнтероанастомоз.
Операция техникасы.[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Құрсақ қуысын көлденен тілу арқылы ашу. Қажет болса орта сызық бойымен қосымша кесуге болады. Құрсақ қуысын ашқаннан кейін онекіелішек пен ұйқы бездің басының мобилизациялауы жасалынады. Ол үшін сырттан онекіелішектен париетальды құрсақты кесіп бөлу және тұйық (тупо) түрде ішекті ұйқы без басымен бірге құрсақ арты клетчаткадан және төменгі қуысты венадан тұйық (тупо) түрде бөлу.
Ұйқы без басының алдыңғы беткейін ашқанда сальник пен асқазан-тоқ ішек байламын кесу, осы кезде оң жақ асқазан-сальник артериясын байлауды ұмытпау крек. Көлденен тоқ ішектің шажырқайын төмен, ал асқазанды – жоғары тартып, париетальды құрсақты кесу және ұйқы без басы мен ілмек тәрізді өсіндіден шажырқай тамырларын бөліп алу. Одан кейін асқазанның пилорикалық бөлімі кіші иілім бойымен мобилизацияланып, оң жақ асқазан мен асқазан-онекіелішек артерияларын байлап кесу, онекіелішек пен ұйқы без басын біраз төмен ығыстырып: жалпы өт өзегін және қақпа венасын бөліп алу.
Қақпа алды (привратник) аймағында асқазан салынған жомалардың арасында кесіледі, сонымен оларды жан-жаққа жылжытып ұйқы бездің мойынын жаншиды. Кейін ұйқы бездің жоғарғы қыры бойымен енген саусақпен бездің мойын бөлігінің артқы бетін қақпа венасынан тұйық бөліп алады. Ұйқы безді мойын аймағында жомдармен кесіледі. Қақпа венасы зақымданбауы үшін ұйқы бездің астына желоб тәрізді зонд немесе саусақты қою керек. Бездің басын абайлап оң жаққа тартып, өсіндіні кесіп, безден қақпа венасына баратын венозды тамырларды байлап ажырату керек, сонымен қатар төменгі ұйқы без-онекіелішек тамырларын. Ілмек тәрізді өсіндіні жоғарғы шажырқай тамырлардың астынан байламын кесе отырып шығады. Осыдан кейін жалпы өт өзегін ажырату өтеді.Өтті әкету үшін өт қабы мен жіңішке ішек арасына тесік (соустье) қойылады, онда жалпы өт өзегінің проксималды соңы екі жібек лигатурасымен байланады және оның культасы перитонизирленеді.
Ұйқы без басының мобилизациясы толығымен аяқтау үшін онекіелішектің жоғары өрлейтін бөлігін кесіп байлау және соған баратын тамырларды байлау керек. Кесілген ішектің культасын тігу және перитонизирлеу жасалады.
Егер онекіелішекті толығымен алып тастау керек болса, онда жінішке ішектің алдыңғы бөлігінен кесу жасалады. Осыдан кейін онекіелішектің төменгі бөлігін жоғарғы шажырқай тамырлардың астынан шығарып, ал аш ішектің культасын анастомоз үшін қолданылады. Ұйқы бездің мобилизацияланған басымен қоса онекіелішекті алып тастайды және гемостазды мұқият жасап, оларды перитонизациялайды. Содан ұйқы бездідің культасын өндейді. Көп жағдайда соустьені ұйқы бездің культасы мен аш ішек арасына қояды. Мұндай анастомоз соңы соңына немесе соңы бүйіріне бойынша жалғанады. Бірінші нұсқа сирек қолданылады, себебі культаның диаметрі бір-біріне сәйкес келе бермейді.
Соңы бүйірі бойыншы анастормоз салудың техникасы.[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Көлденен тоқ ішек шажырқайынан құралған тесік арқылы аш ішектің ілмегін жүргізеді. Бездің культасын 2 см бойы мобилиздейді және оған ішек ілмегін жақындастырады. Содан ұйқы бездің көлденен өлшеміне сәйкес ішектің қабырғасын кеседі және бірінші қатарда культаның артқы қабырғасы мен серозды қабатына жібек жібін тігеді.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1. Г.Е. Остоверхов, Д.Н.Лубоцкий, Ю.М. Бомаш “Курс оперативной хирургии и топографической анатомии”.
2. В.В. Кованова “Оперативная хирургия и топографическая анатомия”.Москва “Медицина”, 1985
3. Анатомия человека: Т1. И.Борзяк, Л.и.Волкова, Е.А.Добровольская и др.: под.ред.М.Р.Сапина.-М.:Медицина,1997
4. М. Г. Привес, Н. К. Лысенков, В. И. Бушкович Анатомия человека — 9-е изд.. — Москва: Медицина, 1985. — С. 275-282. — 110000 экз.