Ұшқыр үйрек
| Ұшқыр үйрек | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Male
| ||||||||||||||||
| Амандық күйі | ||||||||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Екі-есімді атауы | ||||||||||||||||
| Clangula hyemalis (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||||
| Синонимдері | ||||||||||||||||
|
Genus: Species: |
Ұшқыр үйрек (Clangula hyemalis) - орташа денелі (500-900 г) үйрек.
Биологиялық сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ұшқыр үйректің басы кішкене, жүзіп жүргенде судан сәл көтеріңкі, екі ұзын құйрық қауырсын аяқталатын ұзын құйрықты болып келеді. Аталығы күйттік жасануда бүкіл жоны мен денесінің алдыңғы бөлігі - қошқыл бурыл, бастың екі жағы - түтін түстес, бауыры - ақ. Аналықтың жоны қошқылдау және екі бүйірі ақшыл болады. Қыста аталық пен аналықтың басы және мойны - ақ, бастың екі жағында қошқыл теңбілді болып келеді. Бұл үйректердің дауысы қалған барлық түрлерден ерекше - күшті және әуезді. Ұшқыр үйректің балапандары басқа үйректердікіндей ширақ балапанды типті болғанына қарамастан, олар суға дереу бармайды, тек бірнеше күннен кейін ғана барады. Негізгі қорегі тек қана жануартекті азықтар - ұсақ шаянтәріздестер, ұлулар, су бунақденелілері және солардың дернәсілдері, ұсақ балықтардан да жерінбейді.
Таралуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шығыс, сондай-ақ батыс жарты шарларда экватордан солтүстікке қарай тундра зонасына қоныстанады, шағын суқоймалардың маңында ұялайды. Көп жиналған жерлерде әуесқойлық және кәсіби аулау нысаны болып есептеледі. Қазақстанда тек қана сәуір-мамыр мен қыркүйек-қазанда ұшып өткен кезде болады. Жазғы уақытта бірнеше рет жалғыз-жарымы кездесті.[2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ BirdLife International Clangula hyemalis. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
- ↑ Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.