Мазмұнға өту

Ұшқыр үйрек

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Ұшқыр үйрек
Male
Male
Амандық күйі

Vulnerable (IUCN3.1) [1]
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Құстар
Сабы: Қазтәрізділер
Тұқымдасы: Үйрек
Кіші тұқымдасы: Бейнарық
Тегі: Clangula
Уильям Элфорд Лич, 1819
Түрі: C. hyemalis
Екі-есімді атауы
Clangula hyemalis
(Linnaeus, 1758)
Синонимдері

Genus:
Harelda

Species:
Harelda hyemalis

Clangula hyemalis

Ұшқыр үйрек (Clangula hyemalis) - орташа денелі (500-900 г) үйрек.

Биологиялық сипаттама

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ұшқыр үйректің басы кішкене, жүзіп жүргенде судан сәл көтеріңкі, екі ұзын құйрық қауырсын аяқталатын ұзын құйрықты болып келеді. Аталығы күйттік жасануда бүкіл жоны мен денесінің алдыңғы бөлігі - қошқыл бурыл, бастың екі жағы - түтін түстес, бауыры - ақ. Аналықтың жоны қошқылдау және екі бүйірі ақшыл болады. Қыста аталық пен аналықтың басы және мойны - ақ, бастың екі жағында қошқыл теңбілді болып келеді. Бұл үйректердің дауысы қалған барлық түрлерден ерекше - күшті және әуезді. Ұшқыр үйректің балапандары басқа үйректердікіндей ширақ балапанды типті болғанына қарамастан, олар суға дереу бармайды, тек бірнеше күннен кейін ғана барады. Негізгі қорегі тек қана жануартекті азықтар - ұсақ шаянтәріздестер, ұлулар, су бунақденелілері және солардың дернәсілдері, ұсақ балықтардан да жерінбейді.

Шығыс, сондай-ақ батыс жарты шарларда экватордан солтүстікке қарай тундра зонасына қоныстанады, шағын суқоймалардың маңында ұялайды. Көп жиналған жерлерде әуесқойлық және кәсіби аулау нысаны болып есептеледі. Қазақстанда тек қана сәуір-мамыр мен қыркүйек-қазанда ұшып өткен кезде болады. Жазғы уақытта бірнеше рет жалғыз-жарымы кездесті.[2]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. BirdLife International Clangula hyemalis. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. International Union for Conservation of Nature (2012). Тексерілді, 26 қараша 2013.
  2. Мектеп энциклопедиясы. Алматы: Атамұра, 2010.