Әл-Жунайд

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

әл-Жунайд, Әбу- л -Қасымәл - Джунайд б. Мұхаммед әл- Каваририәл - Хаззазәл - Бағдади (910 ж.ө.) - мұсылман мистицизміидегі «салауаттылық туралы ілім» және соның құрметіне джунайдийа деп аталған өзін-өзі толық бақылау тәрізді негізгі екі ағымның басшысы.

Бағдадта дүниеге келіп, бүкіл ғұмырын сол жерде өткізіп, сонда қайтыс болған. Жастайынан жетім қалып, мистик Сари ас-Сакатидің (867 ж.ө.) үйінде тәрбиеленеді. Белгілі фикһ білгірі Әбу Саур Ибраһим әл-Бағдадиден (854 ж.ө.) шафиғалық құқық пен хадистерді үйренді. Әл-Жунайд суфизмді рухани тазару мен көзқарастар күресінің құралы деп таныды. Оның пайымдауы бойынша, мистиктің өмірі Құдайдың құдіретін тануға ұдайы күш салудан, оның алдында өзінің мәңгілік тәуелді екенін мойындаудан тұрады. Сопылық ілімнің қағидаларына сүйене отырып, Әл-Жунайд «салауаттылық туралы ілім» деген атқа ие болған ереже қалыптастырды. Әл-Жунайд Әбу Йазид әл-Бистами жасаған фана ахуалы туралы ережені мойындай отырып, оны аралық мерзімнің ісін ғана атқарады деп есептеді. Оның пайымдауынша, жан-жақты жетілген мистик мұнымен шектеліп қалмауға тиіс, ол одан да әрі «салауаттылық» ахуалына ие болуы керек. Әл-Жунайд ілімі мұсылман мистиктерінің арасында жоғары беделге ие болды. Мұның өзі оның есімін одан кейін өмір сүрген көптеген сопы бауырластықтарының генеологиясына енгізуге түрткі болды. Өйткені, оның есімі бауырластықтың «ұстамдылығы» мен «діндарлығына» кепілдік қызметін атқарды. Әл-Жунайдтың «Расаил» атты шығармасы қазіргі заманға дейін жеткен. Бұл - жеке адамдарға арналған хаттар, суфизм тақырыбына трактат-сәлемдемелер. Бұлардың бір бөлігі Құранның жекелеген аяттарына түсіндіру түрінде жазылған.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1