Әл-жәбрдің атасы
Бұл бет жедел жоюға ұсынылған. Себебі: Мақала жарнама ретінде дайындалған. Маңыздылыңы жағынан соның ішінде тираж, мазмұны немесе тарихы тұрғысынан сәйкес келмейді.
Бұл мақаланы 2024-02-12, 13:26 кезінде (2 ай бұрын) Ashina (журналы | үлесі) соңғы рет өңдеді.
|
Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
«Әл-жәбрдің атасы» – белгілі математик ғалым Асқар Жұмаділдаевтің идеясымен жарық көрген оқушылар, ұстаздар және ғылымсүйер оқырманға арналған республикалық ғылыми-танымдық журнал. Алғашқы саны 2023 жылы қараша айында жарық көрді[1],[2].
«Әл-жәбрдің атасы» аталу себебі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
«Әл-жәбрдің атасы» атану себебі – алгебраның атасы Мұхаммед әл-Хорезми деген кісінің «Әл Жәбр уә-л Муқабәла» деген еңбегі болған. Әл-Хорезми –Арал теңізі бойында туған, әлемдік өркениетке орасан зор үлес қосқан ойшыл, Иран мен Тұран ғана емес, бүкіл әлемге ортақ тұлға.Журналдың мақсаты – жастарға ғылым-білімді насихаттау, математикаға қызықтыру[3].
Басылымның бас редакторы, академик-ғалым Асқар Жұмаділдаев "Әл-жәбір" дегеніміз алгебра болса, оның негізін қалаушы, осыдан 1200 жыл бұрын Арал теңізі маңында өмір сүрген ғұлама Әл-Хорезми, дейді.[4]
Біздің Аралдың бойында туған, Иран мен Тұранға ғана емес, әлемге ортақ ғұлама әл-Хорезми бүкіл жаһандық өркениетке үлес қосқанын білеміз. Оның «Әл-жәбр уә-л муқабәла» (Толықтыру және теңдестіру арқылы есептеу туралы қысқаша кітап) деген атақты кітабы бар. Осындағы «әл-жәбр» сөзінен келіп қазіргі «алгебра» сөзі қалыптасыпты. Мұны бірі білсе, бірі біле бермейді. Яғни журналдың атауы алгебраның атасы, математиканың немесе есептің атасы деген мағынаны береді. Бір жағынан әл-Фарабиден де бұрын әлемдік цивилизацияға әсер еткен әл-Хорезмидің математика ғылымына сіңірген еңбегін осылайша көрсеткіміз келді[5].
Асқар Жұмаділдаев, ҚР Президенті жанындағы Ұлттық ғылым академиясының вице-президенті:
Менің ойымша пайдасы көп мағлұматтар болады. Жаңа айттық, тай жарыс деген олимпиаданың 5 мен 8 сыныпқа арналған түрі. Құнан жарыс деген 10-12 класқа арналған түрі. Дөнен жарыс деген ұстаздарға арналған олимпиаданың түрі. Солардың бәрін жасаймыз. Тай жарыстың олимпиадасыы өзі 5-ақ есеп. Аз ақ. Қиын емес. Бірақ, балаларды қызықтыратын есептер. Мұның ерекшелігі сол программадан. Бірақ сол қызықтыратын қылып жазуымыз керек.[6]
Бас редакторы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бас редакторы – белгілі математик, академик Асқар Жұмаділдаев.
«Менің бала күнімде – «Қазақстан пионері», «Балдырған», «Білім және еңбек» сияқты біздер оқитын екі-үш журнал болатын. Елімізде 10 мыңнан аса газет-журнал шығады екен. Бірақ соның арасында ғылымға арналған журнал да, газет те жоқ. Сол себепті осы журналды шығаруды мақсат еттім. «Qalan.kz» платформасының қолдауымен осы ойымды жүзеге асыру мүмкіндігі туды. Біз қазақ тілін ғылымға, техникаға бейімдеуіміз керек. Журналда осы жағы да қамтылады»[3]
Журналдың негізгі мақсаты - жасөспірімдердің ғылымға деген құштарлығын оятып, білімге, өркениетке баулу. Сондықтан, басымдық математика ғылымына, технологияның заманауи жетістіктеріне бағытталған. Журнал екі айда бір шығып тұрады[7].
Редакция мүшелері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Журнал редакциясына математиктер, білікті мамандар, ғалымдар мен журналист-редакторлар тартылған. Жоба жетекшісі – Садық Шерімбек, математика бойынша ғылыми редакторлары –Айдын Сәбі, Назаржан Әбілқайыр; шеф-редакторы – Оралай Алейдарова, ғылыми редактор –Асылтай Тасболат, Мағжан Қайранбай, иллюстраторы – Рабиға Сатыбалды
Айдарлар:[өңдеу | қайнарын өңдеу]
«Ұлы тұлғалар»
«Ғылым қазығы» «Тісбасар» «Маман бол» «Қатені тап» «Ғылым қазығы» «Құнан жарыс» |
«Тай жарыс»
«Құлын жарыс» «Дөнен жарыс» «Тіл – құрал» «Зерттеулер» «Сыр сандық» «Маман бол» |
---|
Журналдың мән-мазмұнын аша түсетін «Ұлы тұлғалар», «Ғылым қазығы», «Тісбасар», «Маман бол», «Қатені тап» және басқа да қызықты айдарлар бар. Математикаға қатысты теориялық мәселелер «Ғылым қазығы» айдарында қамтылады, ал «Құнан жарыста» НЗМ, БИЛ мектептеріне түсем деушілерге арналған математикадан емтихан сұрақтары, «Тай жарыс», «Құлын жарыс» айдарларында балалардың жас ерекшелігіне сай қызықты есептер ұсынылады. «Дөнен жарыста» математика мұғалімдеріне олимпиада есептерін ұсынады. «Тіл – құрал», «Зерттеулер», «Сыр сандық» сияқты айдарларда әртүрлі тақырып ұсынылады. Оқушыларға қазір және келешекте сұранысы жоғары мамандықтар туралы жан-жақты ақпарат беретін «Маман бол» деген айдар да бар.
«Жаңарған ұлттар» айдарында әртүрлі мемлекеттердің ғылыми технологиялық прогреске жету жолын нақты кейстермен беріледі. Мәселен, бірінші санында Оңтүстік Кореядағы жоғары технологиялық компаниялардың тарихын, Сингапурдың өзгеше білім беру жүйесін, ал екінші санында Израильдің тамшылатып суару технологиясын баяндайды. Бұл айдардың мақсаты – жас ұрпақтың бойында «біз де технологиялық алпауыт елге айнала аламыз» деген сенімді ұялату.
Демеушісі:[өңдеу | қайнарын өңдеу]
«Әл-жәбрдің атасы» журналы Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Ұлттық ғылым академиясының ақпараттық қолдауымен, Qalan жобасы жарыққа шығарды. Алғашқы саны 2 мың данамен жарық көріп, Қазақстанның түкпір-түкпіріне таратылады.
Анықтама: Qalan - математиканы IT технология және педагогиканың көмегімен оқытатын онлайн-тренажер. Қазақстан, Ресей және Орталық Азия аумағындағы математиканы қашықтан оқыту бойынша нарық көшбасшысына айналған жоба. Платформада 475 мыңнан астам қолданушы бар, оның 19,3 мыңға жуығы персоналды оқыту әдісімен білім алып жатыр[8].
«Ағартушылық функциясы бар журнал»[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мәселен, Мемлекет басшысының баспасөз хатшысы Берік Уәли: «Ғылым мен білімді насихаттайтын «Әл-Жәбрдің атасы» атты балғын балдырғандарға арналған журналдың оқырмандарға жол тартқаны қуантып отыр. Бұл басылымның жарыққа шығуы халқымыздың ғылыми әлеуеттін арттыруға бағытталған ізгі шаралардың бірі болмақ», — деді.
Ал, Мәжіліс депутаты Асхат Аймағамбетов: «Осы журналдың шығуының үлкен ағартушылық функциясы бар. Балалар ғылымға бірден өз бетінше келе салмайды, оларды біз қызықтырып, балалардың ғылымға деген ерекше сезімдерін оятуымыз керек. Балалар осындай жеңіл тілмен жазылған, визуалы әдемі журналдарды жақсы көреді. «Юный техниктің» жазылушылары бір миллион, «Юный натуралист» тиражы 3,5 миллион болды. «Әл-Жәбрдің атасы да» осындай журналдардың бірі болады деп мен сенемін»,-деген сенім білдірді[9].
Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Астанада «Әл-Жәбірдің атасы» журналының таныстырылымы өтті.Басылым балаларға арналған. Алғашқы саны 2 мың данамен жарық көрген. Ғылыми журналдың «Әл-Жәбірдің атасы» деп аталуы – алгебраның атасы Мұхаммед әл-Хорезмидің «Әл-Жәбр» деген еңбегімен байланысты.[10]
«Әл-Жәбрдің атасы». Елде осындай атаумен ғылыми-танымдық журнал жарық көрді[11].
«Әл-Жәбрдің атасы» журналы шықты[12] "Айқын" газетінің 2023 жыл 7 қарашадағы санында "Qalan:кіл жүйрік те, кім жүйрік?" деген мақала шықты[13]. "Ана тілі" газетінің 13 қарашадағы санында "Әл-жәбрдің атасы" - жастар журналы" мақала шықты[14]
«Әл-жәбрдің атасы» талантты жастың журналы («Шалқар шаңырағында» хабарына қатысқан "Әл-Жәбрдің атасы" журналының жоба жетекшісі Садық Шерімбек аталмыш басылыммен таныстырып, жобаның қызметі мен мақсаты туралы айтып берді)[15]
«Әл-Жәбрдің атасы» оқушылар мен ұстаздарға арналған ғылыми-танымдық журнал жарық көрді[16]
Астанада «Әл-Жәбірдің атасы» журналының таныстырылымы өтті. «Әл-Жәбірдің атасы» Астанада осылай аталатын ғылыми-танымдық журналдың таныстырылымы өтті. Басылым балаларға арналған. Алғашқы саны 2 мың данамен жарық көрген. Ғылыми журналдың «Әл-Жәбірдің атасы» деп аталуы – алгебраның атасы Мұхаммед әл-Хорезмидің «Әл-Жәбр» деген еңбегімен байланысты. Басылымда әртүрлі сыныптағы оқушыларға, ұстаздарға арналған айдарлар болады. Сондай-ақ оқырмандар арасында олимпиадалар да ұйымдастырылмақ.[17]
ҚР Ұлттық Академиялық кітапханасында ҚР Ұлттық Ғылым Академиясы мен Qalan жобасының қолдауымен жарыққа шыққан «Әл-Жәбрдің атасы» атты ғылыми-танымдық журналының тұсаукесері өтті.[18]
«Әл-Жәбрдің атасы» атты ғылыми - танымдық журнал жарыққа шықты[19]
Асқар Жұмаділдаев: Қазақ тілін ғылым мен техникаға бейімдеуіміз керек[20]
В Казахстане появился новый познавательныйжурнал о математике[21]
Дереккөздер:[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ https://egemen.kz/article/352808-al-zhabrdinh-atasy-dgurnaly-shyqty
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=foRLpKQ2-5U
- ↑ a b https://kazgazeta.kz/news/143954
- ↑ https://sn.kz/sn-akparat-agyny/107519-l-zh-brdin-atasy-atty-gylymi-tanymdyk-zhurnal-zharykk-a-shykty
- ↑ https://zhasalash.kz/news/zhumadldaev-armandagan-zhurnal-51d8b5/
- ↑ https://qazaqstan.tv/news/184865/
- ↑ https://sn.kz/sn-akparat-agyny/107519-l-zh-brdin-atasy-atty-gylymi-tanymdyk-zhurnal-zharykk-a-shykty
- ↑ https://zhasalash.kz/news/zhumadldaev-armandagan-zhurnal-51d8b5/
- ↑ https://qazscience.gov.kz/2023/11/29/%D0%B1%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81-%D0%B6%D3%99%D0%BD%D0%B5-%D2%93%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC-%D0%B1%D1%96%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5-%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0-%D1%82%D0%B5/
- ↑ https://qazaqstan.tv/news/184865/
- ↑ https://24.kz/kz/zha-aly-tar/o-am/item/627311-l-zh-brdi-atasy-zhurnaly-zhary-a-shy-ty
- ↑ https://www.ar.egemen.kz/article/352808-al-zhabrdinh-atasy-dgurnaly-shyqty
- ↑ "Айқын" газетінің 2023 жыл 7 қарашадағы саны
- ↑ "Ана тілі" газетінің 13 қарашадағы саны
- ↑ https://qazradio.fm/shalqarfm/kz/news/8719/
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=3xuPjOTREIY
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=wD-VE0TjwbM
- ↑ https://nabrk.kz/kk/news/kr-ulttyk-akademiyalyk-kitapkhanasynda-kr-ulttyk-gylym-akademiyasy-men-qalan-zhobasynyn
- ↑ https://sn.kz/sn-akparat-agyny/107519-l-zh-brdin-atasy-atty-gylymi-tanymdyk-zhurnal-zharykk-a-shykty
- ↑ https://rast.kz/?p=24444
- ↑ https://matritca.kz/v-kazahstane-poiavilsia-novyi-poznavatelnyijurnal-o-matematike/