Әуез батыр

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

“ӘУЕЗ БАТЫР” — жыр.[1] Ел аузында айтылатын аңыз, ертегілер оқиғасын жырға айналдырған бұл халықтық шығармада батырлар жырының, тұрмыс-салт жырларының, қиял-ғажайып ертегілерінің дәстүрлері тоғысып, сюжет желісін құраған. “Ә. б.” жырының негізгі идеясы — сыртқы жауға қарсы күрес. Жырдың екі нұсқасы бар: біріншісі—1940 жылы Ақтөбе облысы Қобда ауданының тұрғыны, жыршы Айса Байтабынов жырлаған нұсқа. Көлемі — 1500 жол. Бұл нұсқада қарадан шыққан Әуез батырдың тәкаппар хан қызын тәубасына келтіріп, хан алдында үстемдігін көрсетуі, Қобыланды, Телағыс, Қарасай, Қази сияқты атақты батырларға күш-қабілетін танытып, олармен дос болуы, ортақ жауға бірге шапқан ерлігі жырланады. “Әуез батыр” жырының екінші нұсқасы “Әуелбек батыр” деген атпен белгілі. Бұл нұсқаны 1941 жылы Ақтөбе қаласыныңтұрғыны Әміреш Жұмағазин жазып алған. “Әуез батыр” жырымен мазмұн жағынан ұқсас, негізгі айырмашылығы кісі аттарында ғана. Екі нұсқа да Қазақстан Ғылым Академиясының орталық ғылым кітапханасының қорында сақтаулы.[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. — Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010 жыл.ISBN 9965-26-096-6
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том