Өртенген құдай ана

Кіші Азия түбегінде орналасқан гректердің Эфес қаласы-Зевстің қызы,Аполлон құдайдың қарындасы құдай ана Артемидағы тәу ету орталығы болды.Артемида аңшылық және жан-жануарды бағындыру,сондай-ақ,бала босанып жатқан әйелдерді желеп-жебеуші құдай ретінде танылды.Эфестіктер бұл құдай анаға лайықты жай салып беруді көптен бері армандайтын(гректерде ғибадатхана құлшылық орны емес,құдірет иесі өмір сүретін үй санаған ) .Тек біздің заманымыздан 6 ғасырда ғана, Эфес қаласы өзгеде кішіазиялық қалалармен бірге Лидия патшалығының қол астына өткенд, Лидиялық Крез патша ғана гректердің арманын жүзеге асырып, ғибадатхана салуға қаржы бөлді. Эфестіктер жұмсақ жер жастықшаның қызметін атқарып, Кіші Азияда жиі болатын жер сілкіністері кезінде қасиет орны зардап шекпей, жақсы сақталады деп үміткендіктен, ғибадатхананы сазды жерге салмақшы болып шешті. Ғибадатхана құрлысын салуды криттік суретші Херсифрон бастап, құлшылық орнын толық бітірді.Оның бұл ісін ұлы Метаген жалғастырып, храмның шатырын жалғаса, Пеонит және Деметрий есімді шеберлер қасиетті орынды әрлеумен айналысты. Соның арқасында ақ мәрмәрлі ғибадатхана жазық далада қалықтап тұратындай әсер қалдыратын.Бедерлері безендірілген ұстындардың үстінде тұрған мәрмәрлі шатырдың өзі қауырсындай жеп-жеңіл болып көрінетін Эфеспен күллі Грекияның мақтанышына айналған бұл әсем ғибадатхана біздің заманымыздан бұрын 550 жылдары салынып біткен.Өкінішке орай, бұл нысан екі дүз жылда тұрған жоқ.Б.з.б 356 жылы бір ақымақ жанып тұрған отпен кіріп, қарамай сіңген бөренелер әп-сәтте тұтанып мәрмәрлі тақтайшалар құлап , ұстындар шытынаған.Өзін ұстаған күзетшілергеол өзін Геострат деп таныстырып, ғибадатхананы тарихта қалу үшін өртегенін айтқан. Геострат өлім жазасын кесіліп, эфестіктер оның есімін естен шығаруға серттесті.Ал храм болса қайта қалпына келтірілді, сәулетші Хейрократтың басшылығымен эфестіктер күл орнына ғибадатхананы қайта салып шықты. Дәл сол храм әлемнің жеті тізіміне еніп, шабуылына ұшырағанша тағы бірнеше ғасыр тұрды.

Дереккөздер

Әлем кереметтері. Балалар энциклопедиясы ISBN 9965-26-322-1